درس 48:
یکشنبه 23/2/1403 هـ.ش مطابق با 3/ ذی القعده/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
ابو غالب زراری کیست و خصوصیات کتابش چیست؟
ایشان احمد بن محمّد مکنّی به “ابی غالب زراری” کسی است که نسبش منتهی می شود به بکیر بن اعین، ابو غالب رسالهاش را برای نوه اش محمّد بن عبدالله بن ابی غالب زراری نوشته است و ایشان در سال 285 هـ.ق به دنیا آمده و در سال 368 هـ.ق رحلت نموده.
این رساله در حقیقت اجازه نامه ایشان است به نجل او که در سنه 356 هـ.ق نوشته شده و در سال 367 هـ.ق تجدید گردیده و یک سال بعد از اجازه داعی حق را لبیک گفته.
و امّا خصوصیات این رساله امور ذیل است:
- این رساله در نسب آل اعین نوشته شده و غیر از آنان کسی داخل رساله نیست.
- در این رساله بیست و چند نفر از مشایخش نیز نام برده شده که یکی از آنان جدّش ابو طاهر است که در سال 300 هـ.ق وفات کرده و از آن مشایخ عبدالله بن جعفر حمیری است که ایشان وارد کوفه شده و در سال 297 هـ.ق از دنیا رفته.
- در آخر این رساله فهرست کتب ذکر شده که نزدش موجود بوده و از آن کتب روایت کرده و عدد آنها به 122 کتاب و جزوه می رسیده.
- در آخر رساله اجازه ی نوه اش که قبلاً نام بردیم آمده است که از مرحوم ابی غالب روایت کرده و گفته: «ثبت الکتب التی اجزت لک روایتها علی الحال التی قدمت ذکرها[1]».
- در این رساله تراجم کثیری از آل اعین ذکر شده که در عصر واحد بوده و تعدادشان به چهل محدّث می رسیده و گفته است که:
«و لم یبق فی وقتی من آل اعین احد یروی الحدیث و لا یطلب العلم و شححت علی اهل هذا البیت الذی لم یخلّ من محدّث ان یضمحل ذکرهم و یدرّس اسمهم و یبطل حدیثهم من اولادهم[2]».
و بالجملة: این رساله با حجم کمی که دارد از اصول رجالیه ی ثمانیه به حساب آمده و عین این رساله بالتمام در کشکول محدّث بحرانی(ره) درج شده و اخیراً با شرح علّامه حجّت سیدّ محمد علی ابطحی چاپ گردیده، شکر الله مساعیهم الجمیلة.
***
[1]) رسالة فی آل اعین، ص45.
[2]) رسالة فی آل اعین، ص42.