زندگینامه

آیت اللّه العظمی واعظ زاده بهسودی (دام ظله العالی) فرزند حجت الاسلام و المسلمین حاج ملا علی حسن معروف به «حاج آخوند رَشَک» در سال ۱۳۴۲ ش، در قریه ی “رَشَک” از توابع ولسوالی مرکز بهسود، ولایت میدان وردک در یک خانواده روحانی بدنیا آمد. دوران شیرخوارگی را از مهر و عطوفت مادر و سرپرستی پدر برخوردار بود، لکن در حدود سه یا چهار سالگی از مهر و عطوفت مادر محروم شده یتیمی را تجربه می کند. شاید خدا خواسته بود که وی همچون اکثر بزرگان و در رأس، شخصیت نازنین پیامبر گرامی اسلام (ص) یتیم باشد تا در مقام زعامت، درد و احساس یتیمان جامعه را با گوشت و استخوان خود لمس کند و ایشان هم حقاً در قبال ایتام جامعه حساسیت و دلسوزی خاصی دارد، در این راستا دفتر به خصوصی نزد خود دارد که شماری زیادی از ایتام و بی سرپرستان جامعه را تحت پوشش عاطفی و حمایت های مالی خود قرار داده است و در نظر دارد “دارالایتامی” که بتواند پاسخگوی بخشی از نیازمندی های ایتام جامعه ما باشد، تأسیس نماید که از خداوند توفیق آن را برای حضرتش خواهانیم.

تربیت و تعلیم حضرت ایشان از پنج سالگی تحت مراقبت مستقیم پدرش آغاز می شود، وی مدرس توانا بود که اکثر فضلای بهسود شاگردان مستقیم ایشان می باشند. اجتهادش در ادبیات عرب به اعتراف تمامی شاگردان و فضلای منطقه محرز بود، عمرش را در تدریس سپری کرد، حاج آخوند مرحوم در کنار تبحّر علمی از فن خطابه و منبر بهره کافی داشته از وعاظ معروف و بی رقیب منطقه بود. چیزی که وی را بسیار برجسته و محبوب ساخته بود، تقوا و تهذب ایشان بود. شرح کرامات و بزرگواری های ایشان در این مختصر نمی گنجد. حاج آخوند مرحوم هر کجا تدریس می فرمود فرزند کوچک خود را هم به همراه می برد، زیرا: بدلیل استعداد فوق العاده که در وجود این کودک مشاهده می کرد آینده یی روشن برای او پیش بینی می کرد، به همین اساس صرف و نحو را نزد پدرش فراگرفت، تعلیمات ابتدایی ایشان در دو بخش: مکاتب سنتی محلی در فصل زمستان و مکاتب رسمی دولتی در فصل تابستان انجام یافت. امّا دیری نگذشت که دست قضا و حکمت الهی پدر را نیز از وی گرفت تا فقدان پدر و مادر را یکجا تجربه و تحمل کند. پدر معظم له در بهار سال ۱۳۵۸ ش بعد از یک عمر تدریس، تعلیم و تربیت شاگردان مبرّز دارفانی را وداع گفت در حالیکه ایشان به تازگی پا به دوره تکلیف نهاده بود. ارتحال پدر مرحله بسیار سختی بود که روح او را صیقل داد و جوهر انسانی او را در کوران مؤلم حوداث طبیعت پخت. از سویی دیگر حادثه ارتحال پدرش همزمان شد با خیزش عمومی و انقلاب اسلامی افغانستان که وی به تازگی راهی لیسه حربی کابل شده بود. حضرت ایشان با دیگر رفقایش درس خواندن در سایه حکومت کمونیست ها را برای خود ذلت دانسته به بهسود بر می گردد

وی از سال ۱۳۵۸ش تا ۱۳۶۰ش تفنگ جهاد به دست گرفته، تحصیل خویش را فدای باورهای انقلابی خود و مردمش می نماید تا اینکه توسط حضرت آیت اللّه پروانی مدارسی در بهسود و پروان تأسیس می شود تا جهاد افغانستان خالص نظامی نشده بار فکری فرهنگی خود را داشته باشد، وی در اثر اشتیاق به تحصیل و نبوغ سرشاری که داشت راهی مدرسه دینی می شود. از سال ۱۳۶۱ش الی ۱۳۷۰ش به مدت ۹ سال تمام در مدرسه پیتاب شینیه (فیضیه هلمند) تحت زعامت و قیادت استاد شهید ابراهیمی از حلقات درس استاد باقری مرحوم به مدت ۷ سال و ۲ سال هم از حلقات درس استاد عارفی بهره می گیرد. در این مدرسه خوشبختانه دو رشته ی علوم تدریس می شد: علوم حوزوی توسط استاد باقری مرحوم و علوم دانشگاهی که جناب استاد ذهاب یکی از اساتید دانشگاه کابل مسئولیت آن را به عهده داشت. این نه سال طلایی ترین سال های بهسود، از نظر تحصیل مقدمات و سطوح عالیه و از سوی دیگر سال های پرجفا و پر زحمت ایشان از نظر اجتماعی است طوریکه زحمات و مظالمی که در حق ایشان روا داشته شد، چهره مقاوم و ظلم ستیزی از حضرتش ارائه داد که زبانزد مردم گردید، امّا شکنجه ها، وی را از هدف مقدس تحصیل باز نداشته بلکه مقاومتر و راسخترش ساخت.

معظم له به اشتیاق و فرط علاقه به تحصیلات عالی بعد از ختم سطوح عالیه و سپری نمودن امتحان کفایه الاصول در خزان ۱۳۷۰ش، راهی حوزه قم می شود. وی به محض رسیدن به قم در حلقات درس اساتید مبرّز و مراجع معظم قم اشتراک می نماید. حضرت ایشان طی شرکت در دروس دائمی و مستمر ده ساله خارج فقه و اصول حضرات آیات عظام: علوی گرگانی، جعفر سبحانی، شرکت محدود در درس خارج فقه حضرت آیت اللّه العظمی منتظری (ره) قسمت قضاء و ارتشاء تا لحظه تعطیل کلاس درس آن فقید، خارج اصول حضرت آیت اللّه العظمی وحید خراسانی، قسمت مفاهیم و بحث خمس حضرت آیت اللّه العظمی محقق کابلی، بنیـــان علمی خویش را استحکام می بخشد و بخاطر تسلّط بیشتر، دروس سطح را نیز مرور و تعقیب می نماید، به همین خاطر در حلقه درس کفایه استاد مصطفی اعتمادی، مکاسب استاد علی محمدی و رسائل استاد طاهری شرکت می نماید و معظم له با تلاش بی بدیل و تحرک بسیار قابل وصف و مخصوص خودش به دروس ضروری که وی را در امر استنباط و اجتهاد یاری نماید، چون: “رجال” و “درایه” در کلاس درس آیت اللّه دکتر عزیزاللّه سیفی شرکت می نماید. انگیزه ی “رجال” و “درایه” از شرکت در درس بررسی اسناد اصول کافی توسط حضرت آیت اللّه العظمی منتظری (ره) در بیت حضرت ایشان که در یک جمع محدود تدریس می شد، در ایشان ایجاد شد.

قابل ذکر است که: کوشش ایشان در فقه فوق العاده مورد توجه و عنایتش بود که در این راستا به مدت سیزده سال تمام به درس های خارج فقه حضرت آیت اللّه العظمی علوی گرگانی (مدظله العالی) که از مراجع سنتی و متمحض در فقه جواهری می باشد اهتمام تام و تمام داشت، در مجالست و تماس دائمی با حضرت ایشان راه های دقیق استنباط فقه جواهری، حل تعارضات و تطبیق اصول بر فروع و رد فروع بر اصول را از وی آموخت که در سال ۱۳۸۰ش به کسب “اجازه نامه”روایت به غرض استنباط و اجتهاد از استادش گردید. در همان سال مرجع دانشمند جهان شیعه حضرت آیت اللّه العظمی سید محمدتقی مدرسی (دام ظله العالی) نیز اجازه دیگری به “اجازه نامه” وی افزود، در سال ۱۳۹۴ش اجازه نامه ی دیگری از سوی مرجع اعلی جهان شیعه حضرت آیت اللّه العظمی فیّاض دام ظله از نجف اشرف به ایشان ارسال می گردد.

حضرت ایشان نظر به اشتیاق بازدهی که داشت، بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر و بازشدن افق نوینی در افغانستان به کابل برگشتـه تهـداب مدرسـه ای به نام “دارالمعـارف اهلبیت(ع)” را می گذارد. با اینکه شاگردانش در قم علاقه ای فراوان به درس حضرت ایشان داشتند، امّا ایشان نیاز شدید مردم متدین افغانستان را اولی تشخیص داده از قم به وطن مراجعت می نماید و بساط خدمت و بازدهی در کابل می گستراند.

بهسودی از همان آغاز که کتاب الفیه ابن مالک سیوطی را فرا گرفت به تدریس دروس مقدمات مخصوصاً صرف میر می پرداخت، وی از جمله کسانی بود که دروس تحویلی را قبول می کرد و دائماً در کنار تدرّس تدریس هم داشت که این خصلت و تلاش سبب شد که وی در زمینه تدریس مهارت حاصل نموده به مفاهیم و مطالب کتب درسی تسلط یابد، در قم هم به همین کار همت گماشت، طوری که دروس: اصول فقه، منطق، مختصرالمعانی، ملل و نحل و عقاید را به سبک و روش جدید در حسینیه الهادی گذرخان مسجد بالاسر، مسجد سنگر، مسجد نجفی های گذرخان و دفتر حضرت آیت اللّه العظمی محقق کابلی تدریس می کرد. ایشان نه تنها به دروس فقه، اصول و معارف اسلامی، بلکه به مضامین دیگر که در سرنوشت کشور و جامعه اش اثر داشت اقدام نمود، مانند: درس های “تاریخ افغانستان”، “جغرافیای افغانستان” و “تاریخ اسلام” که بحمداللّه بعضاً چاپ و بعضاً در دست چاپ است. کاری که ایشان را از دیگر هم قطارانش برجسته ساخته است، دست بردن ایشان به قلم است که از روزگاران بهسود آغاز کرده بود و بحمداللّه حاصل این تلاش قلمی تا کنون سی و هفت عنوان کتاب در موضوعات گوناگون است که دوازده عنوان آن به زیور طبع آراسته و بعضاً دو، سه بار تجدید چاپ شده است: تفکـر و تعقل پاسخگوی پندار خرافات، چاپ سال ۱۳۷۲ش در قم اولین اثر ایشان است که در بهسود نوشته شده بود.

۱- تفکر و تعقل پاسخگوی پندار خرافات. ۲- المختصر تلخیص اصول المظفر (ره). ۳- افغانستان در آزمون زمان. ۴- در کلاس عقاید. ۵- نیمرخی از حادثه عاشورا. ۶- دروس فی علم الرجال. ۷- دروس فی علم الدرایه. ۸- مهدی خویشاوند جهان. ۹- جایگاه اهل البیت (ع) در سوره هل اتی. ۱۰- جایگاه اهل البیت (ع) در آیه مباهله. ۱۱- شیخ الائمه(نگاهی گذرا به زندگی نامه امام جعفر صادق علیه السلام) ۱۲- جایگاه اهل البیت (ع) در آیه انفاق. ۱۳-جایگاه اهل البیت(ع) در آیه نور ۱۴- شب سرنوشت (تفسیر سوره مبارکه قدر) ۱۵- رفع اتهام (مباحث کاربردی و راهبردی) ۱۶- رساله آموزشی احکام (مسائل نماز) ۱۷- رساله آموزشی احکام (مسائل وصیت) ۱۸- رساله آموزشی احکام (مسائل خرید و فروش) ۱۹- رساله آموزشی احکام (مسائل مضاربه و شرکت ها) ۲۰- رساله آموزشی احکام (مسائل بانوان) ۲۱- رساله آموزشی احکام (مسائل حقوق) ۲۲- رساله آموزشی احکام (مسائل خمس) ۲۳- رساله آموزشی احکام (مسائل هبه و تملیک) ۲۴- رساله آموزشی احکام (مسائل جمعه و جماعت) ۲۵- رساله آموزشی احکام (مسائل زکات) ۲۶- رساله آموزشی احکام (مسائل طهارت) ۲۷- رساله آموزشی احکام (آداب حج) ۲۸- رساله آموزشی احکام (مسائل تقلید) ۲۹- رساله آموزشی احکام (مناسک حج) ۳۰- رساله آموزشی احکام (مسائل روزه) ۳۱- رساله آموزشی احکام (مسائل پاکی و ناپاکی) ۳۲- عطای الهی (تفسیر سوره مبارکه کوثر) ۳۳- انسان در مسیر خسران (تفسیر سوره مبارکه عصر) ۳۴- خداوند یکتا (تفسیر سوره مبارکه توحید) ۳۵- شهید مزاری(ره)، سلسله سخنرانی های معظم له در سالیادهای آن شهید و یارانش

۱- ده سخن. ۲- اخلاق اجتماعی اسلام (تفسیر سوره حجرات). ۳- قریه های ظاهره. ۴- گوهر و حقیقت دین. ۵- قلمروهای دین. ۶- وصایای امیرالمؤمنین (ع). ۷- شرح خطبه ی غراء. ۸- جغرافیای افغانستان. ۹- فقه الاحکام در پنج جلد (کتاب الصلاه). (تقریرات خارج فقه مرجع عالیقدر حضرت آیت اللّه العظمی علوی گرگانی دام ظله العالی ) ۱۰- نصوص عاشورا در دو جلد. ۱۱- جایگاه اهل البیت (ع ) در آیه تطهیر. ۱۲- جایگاه اهل البیت (ع) در آیه مودت. ۱۳- جایگاه اهل البیت (ع) در آیه ولایت. ۱۴- جایگاه اهل البیت (ع) در آیه سابقون. ۱۵- نظام فکری و عملی شیعه. ۱۶- سیره رسول اکرم (ص). ۱۷- درس های اخلاق. ۱۸- شرح خطبه اشباح. ۱۹- شرح خطبه متقین. ۲۰- شرح خطبه قاصعه. ۲۱- شرح خطبه یکم. ۲۲- شرح خطبه مسجد فاطمه (س). ۲۳- شرح خطبه فدکیه فاطمه (س). ۲۴- نظارت عمومی جامعه (امر به معروف و نهی از منکر) ۲۵- توسل. ۲۶- شبهات مدرن در بستر عاشورا ۲۷- تحقیق فی الخمس (در سه جلد تاکنون) ۲۸- خارج الاصول (در سه جلد تاکنون)

مدرسه دارالمعارف اهلبیت (ع) واقع غرب کابل، شهرک صفا، شامل بخش های کاملاً مجزا و تعریف شده زیر است: الف: کتابخانه عمومی، در سه طبقه. ب: فروشگاه تعاونی طلاب. ج: مسجد امام جواد (ع)، در دو طبقه. د: سالن مراجعات، اجتماعات و تدریس. هـ: حجرات طلاب، در سه طبقه. و: سالن نشست های علمی در دو طبقه. ز: سرویس های بهداشتی، وضوءخانه ها و حمام ها در سه طبقه.

مدرسه مبارکه ی “بیت الزهرا(س)” نیز توسط حضرت ایشان در سال ۱۳۹۵هـ.ش تأسیس گردیده که مدیریّت آن را صبیه ­اش دکتر حکیمه واعظ زاده بدوش دارد، این مدرسه در زمینی به مساحت ۳۵۰ متر مربع در دو طبقه در کنار کتابخانه عمومی دارالمعارف اهلبیت(ع) موقعیّت دارد. این مدرسه در حقیقت بخش اناث دارالمعارف اهلبیت(ع) است که توانسته با مدیریّت جدّی و سالم مدیر توانمند آن در مدت کوتاهی در ردیف مدارس پیشتاز بخش اناث حوزه علمیّه کابل قرار گیرد، بیت الزهرا(س) تاکنون توانسته در حدود ششصد طلبه خواهر را در بخش حوزه و علوم قرآنی تربیّت نماید، حضور طلاب این مدرسه در امتحانات شورای محترم مدیریّت حوزه علمیّه کابل و کسب نمرات عالی و درجات برتر و مشهر شدن آنها در دفاتر آیات عظام نشانگر جدّیت و اهتمام فوق­ العاده مدرسه و مدیریت و اساتید آن است.

مدرسه مبارکه ی “بیت القائم(عج)” که توسط خانم زینب خدایی، ماستر حقوق و شوهرش جناب آقای حیدری تأسیس و اداره می­شود تحت پوشش و حمایت مستقیم آیت الله واعظ زاده بهسودی(مدظله) قرار دارد، این مدرسه در دشت برچی موقعیت داشته در ساختمان های اجاره­ ایی ایفای وظیفه می ­نماید، بیت القائم(عج) نیز از موفقیّت های بسیار خوبی برخوردار بوده حدود ششصد طلبه خواهر را در دو بخش حوزه و علوم قرآنی اداره می ­نماید، حضور قدرتمندانه طلاب این مدرسه در امتحانات شورای مدیریت حوزه علمیّه کابل، کسب نمرات عالی، درجات ممتاز و مشهر شدن تعداد زیادی از طلاب آن در دفاتر شهریه آیات عظام حکایت از جدیّت و مدیریت شایسته آن دارد.

کتابخانه عمومی دارالمعارف اهلبیت(ع) – کابل دارای شعباتی در ولایات کشور است که بیانگر از اهتمام زاید الوصف معظم له در بخش ترویج کتابخوانی و فرهنگی شدن مطالعه دارد و تاکنون (۱۳۹۸هـ.ش) شانزده شعبه آن بترتیب زیر فعال می ­باشد:
۱. کتابخانه صادقیه مرکز بامیان (شعبه اوّل).
۲. کتابخانه امام زمان(عج) (شعبه دوّم)
۳. کتابخانه میرغلام دایکندی (شعبه سوّم)
۴. کتابخانه کوتل ملایعقوب (شعبه چهارم)
۵. کتابخانه امام علی(ع) – درواز بدخشان (شعبه پنجم)
۶. کتابخانه امام صادق(ع) – تگاب راموز (شعبه ششم)
۷. کتابخانه مرکزی حجت قائم – پسابند (شعبه هفتم)
۸. کتابخانه قرآن و عترت – شرق کابل (شعبه هشتم)
۹. کتابخانه امام حسین(ع) – پنجاب (شعبه نهم)
۱۰. کتابخانه امام علی(ع) – حصه اوّل بهسود (شعبه دهم)
۱۱. کتابخانه امام هادی(ع) – هلمند بهسود (شعبه یازدهم)
۱۲. کتابخانه امام حسن العسکری(ع) – ناهور (شعبه دوازدهم)
۱۳. کتابخانه امام باقر(ع) – کی­سو (شعبه سیزدهم)
۱۴. کتابخانه رضویه – سنگ تخت (شعبه چهاردهم)
۱۵. کتابخانه ثقلین – نومش (شعبه پانزدهم)
۱۶. کتابخانه محمّدرسول الله(ص) – سمنگان (شعبه شانزدهم)

آیت الله واعظ زاده بهسودی(مدظله) بحیث اسلام شناس معاصر درکشورهای مختلف غرض شرکت در سیمینارها، کنفرانسها، برنامه­ های علمی–فرهنگی دعوت گردیده:
۱. سفر به آمریکا در سال ۱۳۸۲ خورشیدی در برنامه­ ی “اسلام در آمریکا” بحیث کارشناس ادیان و مذاهب؛ در این سفر چهار نفر دیگر همراه ایشان بوده از شهرهای: واشنگتن دی ­سی، فیلادلفیا، جکسنویل و سنتف دیدار داشتند این سفر به مدت سه هفته بوده با اخذ گواهی شرکت در این برنامه خاتمه یافت.
۲. سفر به مشهد مقدّس در سال ۱۳۸۴ به دعوت کمیته بین ­المللی صلیب سرخ معروف به ICRC با شرکت هشت کشور به مدت دو روز و سخنرانی مهم و تاریخی ایشان و چاپ شدن این سخنرانی در کتابی که از سوی نهادهای معتبری چون: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، به تیراژ ۵۰۰۰ نسخه به چاپ رسید.
۳. سه سفر به ترکیه: در سفر نخست، ایشان در رأس هیئت ده نفری به دعوت وزارت دیانت آن کشور در یک برنامه فرهنگی-دینی به مدت سه هفته در شهرهای: قونیه، استانبول و مرکز انقره و دیدارهای مختلف از جمله با رئیس دیانت ترکیه انجام گرفت. سفر در سال ۱۳۹۵هـ.ش به دعوت انجمن هزاره­ ها و انجمن محصلین مقیم ترکیه غرض شرکت در مراسم یادبود از بیست و دوّمین سالگرد رهبر شهید صورت گرفت، مراسم یادبود در شهر تاریخی – مذهبی قونیه برگزار شده بود که با سخنرانی تاریخی ایشان، فضای تالار معنوی و عطرآگین شده شرکت کنندگان بطور بی ­سابقه به گریه افتادند. سفر سوّم ایشان در سال ۱۳۹۶هـ.ش نیز به دعوت همان دو انجمن در دانشگاه کاتب چلبی شهر ازمیر ترکیه انجام گرفت که هر دو سفر به مدت کوتاهی نزدیک به ده روز پایان یافت.
۴. چهار سفر به استرالیا که در سفر نخست معظم له به دعوت مرکز اسلامی ارشاد انجمن فیض محمّد کاتب مقیم شهر سیدنی غرض اداره جلسات محرم در سال۱۳۹۱هـ.ش انجام یافت. سفر دوّم ایشان به دعوت پناهجویان افغانستان مقیم شهر برزبین در مرکز “شیعه کنسول” در سال ۱۳۹۶هـ.ش صورت گرفت. سفر سوّم ایشان به دعوت مرکز اسلامی ارشاد مقیم سیدنی برای بار دوّم در سال ۱۳۹۷هـ.ش انجام گرفت که در هر سه سفر بعد از ختم مراسم عاشورا و سخنرانی های موفقانه ایشان در شهرهای: پِرت (استرالیای غربی)، ادلاید (استرالیای جنوبی)، ملبورن، کامیرا و برزبین نیز برنامه­ های مذهبی-اجتماعی انجام یافت. سفر چهارم ایشان به دعوت مرکز اسلامی محمد رسول الله(ص) در شهر سیدنی، سال ۱۳۹۸ انجام گرفت.

یکـی از ویژگی هایی که خدواند به ایشـان مرحمت نموده توانایی فوق العاده ایشان در سخن و سخنوری است. معظم له از خطبای مشهور کشور است، طوریکه در محافل و مجالس نکوداشت از بزرگان یا گـرامی داشت از شهداء به اعتراف همگان در ردیف اول قرار داشت. اکنون هم در سطح کشور سخنرانی و خطابه ایشان در کنفرانس ها، سیمینارها و سایر گردهمایی های مذهبی ملی و سیاسی از جذبه خاصی برخوردار است. اجتماعات بزرگ در منابر و محافل ایشان صورت می گیرد. فصاحت کلمات، روان بودن بیان، اتقان مطالب، اقتضاء زمان و جلسه و تسلط کامل بر جلسه از خصوصیات برجسته ایشان است طوریکه تاکنون بیشتر از صدها جلسه سخنرانی از ایشان به ضبط و ثبت رسیده، نه تنها طلاب حوزه ها، جوانان، روشنفکران و اقشار مختلف جامعه در جلسات سخنرانی حضرت ایشان اشتراک می ورزند که محصلین دانشگاه ها استقبال مافوق تصـوری از جلسات ایشان دارند و این را می توان پل ارتباطی محکمی دانست در جهت ارتباط حوزه و دانشگاه. تدریس ایشان هم از روش کاملاً نوین و متفاوت از روش های قدیم صورت می گیرد. حجم بیشتر از یک درس معمولی و متعارف از ۴۰ الی ۴۵ دقیقه تجاوز نمی کند، تفهیم، شیوه ی بیان، دقت ایشان بر مطالب و بزنگاه های بحث از مختصّات وی است.

یکی از خصوصیاتی که ایشان را توفیق داده است، نظم دقیق در زندگی و پشتکار فوق العاده حضرت ایشان است، به گونه ای که وی را خستگی ناپذیر ساخته، از کار و تلاش ایشان آشنایان و طلاب ایشان در حیرت اند. وی تدریس، تألیف، خطابه، پذیرش اقشار مختلف جامعه را با حوصله مندی تمام انجام می دهد. در عین حال از نظارت مستقیم کارگران مدرسه، تهیه مواد ساختمانی و جذب آن از مؤمنین لحظه یی غافل نیست. علاوه این ها ولسوالی مرکز بهسود، ولسوالی حصّه اول بهسود، حوزه سیزدهم امنیتی پولیس شهر کابل و گاهاً ستره محکمه افغانستان بعضی دوسیه های پیچیده را به ایشان ارجاع می دهد که حضرت ایشان بخاطر رسیدگی به این موضوعات بخش “مرافعات” دفتر خویش را فعال ساخته، دعاوی و جنجال های ۸۰-۹۰ ساله را در پناه غور و بررسی های عمیقش حل کرده، طوریکه فیصله های ایشان در محاکم بدون تعلل اجراء می شود، از این فیصله ها چهار کپی می شود، دو کپی آن به طرفین دعوی، یک کپی آن به حکومت و یک کپی آن به دفتر ایشان بایگانی می شود.

یکی دیگر از اسباب موفقیت ایشان، اخلاق حمیده ایشان است. وی در اخلاق از استادش آیت اللّه العظمی علوی گرگانی (دام ظله) که به اتفاق اهل علم ایشان تک ستاره آسمان اخلاق است، پیروی می کند. برخورد ملایم، احترام به همه مراجعین اعم از طلاب و مردم وی را در قله بلندی از معاشرت نیک و برخورد حسنه قرار داده است و چون اخلاق رفتاری ایشان پشتوانه اخلاق گفتاری ایشان است دروس اخلاق حضرتش از شبکه جهانی “راه فردا” جمعه ها پخش می شود و مورد استقبال اقشار مختلف جامعه واقع شده است.

ایشان از تدبیر قابل وصفی برخوردار است، اهتمام ایشان به امور و تدبیر هوشمندانه و عاقلانه، ایشان را برجسته ساخته برسکوی پیشرفت نشانده است. تدبیر و اهتمام ایشان به گونه ایی است که تمام امور مربوط خودش را یا خودش انجام می دهد و یا نظارت مستقیم بر امورات کارمندان دارد و هیچ چیز از نظر ایشان مخفی نیست و کاریکه ایشان تدبیر نکند به آن امید نمی بندد، ایجاد مرکز بزرگ علمی درکابل، ساختن سالن نشست های علمی در مدرسه، تدوین آئین نامه درسی، ایجاد کتابخانه عمومی، ایجاد فروشگاه تعاونی طلاب، بن، وام و سایر خدمات، تشویق به قلم، تشویق به داشتن طرح و ابتکار که بر اثر این تشویقات آثار چندی از طلاب این مدرسه منتشر شده و اهتمام به شرکت در رسانه ها از تدبیر ایشان حکایت دارد.

حضرت ایشان در مسیر اهداف اسلامی و نشر معارف اهلبیت (ع) از ملامت کنندگان باکی نداشته ترسی به دل راه نمی دهد، طوری که برخی اوقات اقدمات ایشان جداً موجب نگرانی اطرافیان شان می شود ولی ایشان با استقامت ویژه و دلاوری تمام قدم به میدان می گذارد و در پناه دو اصل معنوی و ارزشی سیر می کند که: «لا لقضائه دافع و لالعطائه مانع» علیهذا به آینده دارالمعارف سخت امیدوار و باورمند است. بنابراین هیچ گونه وجهی را برای روزهای بعد ذخیره نکــرده مع الوصف کارهای ساختمانی و هزینه بر را متوقف نمی کند و مطمئن است که روزیی کارهای ارزشی دینی، مدرسه و امورات خیریه از جایی که گمان برده نمی شود، میرسد ( و یرزقه من حیث لایحتسب). اقدام به مدرسه سازی در سن جوانی، اقدام به درس خارج فقه و اصول در کابل و اقدام به تدوین رساله عملیه حکایت از نترسی و شجاعت ایشان دارد.

جناب ایشان در عین اینکه به دانش های بشری علاقه مند و مورد اکتساب ایشان است مع الوصف از تعبد عامیانه برخوردار است. در میدان عبادت مانند عامی محض عمل می کند بدون اینکه حکمت یا علت را جستجو کند امتثال می کند در حالیکه همت شان پی بردن به حکم و علل احکام است. همچنان توسل ایشان به خاندان عصمت و طهارت (ع) بسیار خوانا و برجسته است. از مصایب اهلبیت (ع) متأثر شده، عاشقانه اشک می ریزد و معتقد است که همین اشک ها سپر آتش جهنم و عذاب الهی است، صورتیکه در عزای اشرف کاینات و خاندان پاکش تر شود بعید است که در آتش بسوزد، وقتی خود به منبر وعظ و خطابه می نشیند تصریح می نماید که به عنوان ادای تکلیف و انجام مسئولیت به کار منبر خوانی و ذکر مصایب اقدام می کند.

ایشان ماه مبارک رمضان را در کابل احیاء نموده است، به این معنی که از اوّل این ماه با برکت تا پایانش جلسات تدریس و تبیین نهج ­البلاغه و دروس احکام شرعیّه دارند، نهج ­البلاغه مجموعه ­ای از معارف علوی است که دست­یابی به مفاهیم و محتوای عالیه ­اش بعد از کتاب خدا در جامعه بشری به ویژه جامعه اسلامی نیاز شدید بوده ضرورت آن فوق ­العاده است. حضرت آیت الله در طول ماه مبارک با این امر مهم اهتمام داشته در زدایش غبار مهجوریت از این کتاب نقش بی ­بدیل ایفاء نموده، در حالی که قبل از آمدن ایشان درکابل به غیر از شب های قدر، از رمضان خبری نبود ولی با آمدن ایشان سیل مشتاقان این معارف همه روزه مسجد امام جواد(ع) را در مدرسه پر ساخته بهره­ مند می­شوند. البته این کار مختص به بازگشت ایشان به کابل نبوده بلکه در طول سالهای هجرت در قم نیز از این ماه بهره جسته و در شهرهای مختلفی چون: جیرفت، اصفهان، اراک، ملایر و… در طول روز جلساتی در بین مهاجرین داشته تبدیل به سیره مستمره ایشان شده و به گفته­ ی معظم­ له اکثر توفیقات وی از این ماه بوده است. البته احیای ماه مبارک رمضان در ایران هم نه به دعوت مهاجرین بوده و نه به اعزام مراکز اعزام کننده بلکه شخص آیت الله بانی این کار شده و زمینه برگزاری جلسات رمضان را با هزینه شخصی خود فراهم می­کرد و در پایان ماه بدون اینکه چشم ­داشتی از مهاجرین داشته باشد به قم بر می­ گشت که این شیوه منحصر به ایشان بود. احکام شرعیّه نیز به نظر ایشان در انجام صحیح تکالیف شرعی مکلّف، از ضروریات مبرم بوده، در کنار نهج­ البلاغه به بیان احکام به روش بسیار بدیع و جذاب می ­پردازند.

معظم له در ۱۳ برج سرطان ۱۳۹۸ خورشیدی مطابق با ۱۱ ذیقعده ­الحرام ۱۴۴۰ قمری به مناسبت میلاد خجسته کریم اهلبیت(ع) حضرت فاطمه معصومه(ع) با حضور حدود سه هزار نفر رساله­ های آموزشی احکام را رونمایی نموده، مرجعیّت خویش را رسماً اعلام کردند. مراسم در سالن کنفرانس حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع) توسط ستاد برگزاری مراسم رونمایی برگزار گشته، شخصیّت های مهم علمی، سیاسی، اجتماعی، مدنی، اعضا و رئیس شورای هزاره های اهل سنت و جمعی نمادین از جامعه زنان شرکت داشتند. معظم له سخنران اصلی رونمایی بوده با ایراد بیانیه ­ی تاریخی، جذاب و ماندگار که از آن به “منشور مرجعیّت” تعبیر می­شود ادای تکلیف نموده بار سنگین مرجعیّت را به دوش گرفت. این بیانیه نظر به اتقان، جامعیّت، تاریخی، علمی و کم نظیر بلکه بی­نظیر بودن آن به سرعت در ولایات کشور، حوزات نجف، قم، مشهد و مجامع پناهجوی در آمریکا، اروپا، کانادا و استرالیا انعکاس وسیع یافته در نشریات چاپ و منتشر گردید.

رساله­ عملیّه ­ی توضیح المسائل ایشان همراه با افتتاح دفتر شعبه برچی و معرفی وبسایت با حضور جمعیت پانصد نفری متشکل از علما، طلاب، نمایندگان بعضی مراجع تقلید، مدرسین مدارس، اساتید دانشگاه ­ها، نخب­گان و اقشار مختلف مردم در روز میلاد پربرکت پیامبر رحمت و رئیس مذهب امام جعفر صادق(ع) رونمایی شد. سخنران این محفل شخصیّت شناخته شده فرهنگی، مؤلف مجموعه ارزشمند “مشاهیر تشیع در افغانستان” حجت الاسلام و المسلمین دکتر داوودی بود که با ایراد سخنرانی جامع، جالب و تحسین برانگیز ایشان شخصیّت مرجع را به تحلیل گرفت و ویژگی ­های منحصر به فردی یادآور شد.