درس 29:
شنبه 14/11/1402 هـ.ش مطابق با 22/ رجب/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
والد مرحوم صدوق
کلمه ی صدوقین یا صدوقان را شنیده اید و این کلمه لقب پدر و پسر است و این دو بزرگوار از اجله ی علمای شیعه و کبار آنان اند و در رابطه با صدوق پسر که صاحب من لا یحضر باشد معلومات بدست آوردید و امّا پدر بزرگوار ایشان شیخ علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی مکنّی به ابوالحسن می باشد و ایشان محدّث ثقه و از وجوه شیعه و شیخ قمی ها و فقیه آنان است و در فقه کتب و رسایلی تصنیف کرده مانند: کتاب شرایع و کتاب نکاح و کتاب وضوء و کتاب مواریث و کتاب حج و کتاب صلاة و کتاب جنائز و کتاب النساء و الولدان.
در موضوعات دیگر نیز تصنیفاتی دارد نظیر: کتاب الامامة و کتاب التبصرة من الحیرة و کتاب الاملاء و کتاب المنطق و کتاب الاخوان و کتاب التفسیر و دیگر مصنفات که از میان آنها مشهورترینش رساله ی ایشان است به پسرش مرحوم صدوق.
مرحوم صدوقِ پدر نامه ای به امام عصر روحی فداه نوشته کرده به واسطه ی حسین بن روح نوبختی نائب چهارم و از ایشان شفاعت طلبیده که نامه را به امام رسانده و در آن نامه خواهان فرزندی شده و امام(ع) در جواب مرحوم صدوق چنین نوشته: «قد دعونا الله لک بذالک و سترزق ولدین ذکرین خیرین» بنابراین برای مرحوم صدوق دو پسر که ابو جعفر و ابو عبدالله باشد عنایت شد فلذا در قبال صدوق پسر گفته می شود که: ولد بدعاء الحجة روحی فداه.
و از علوّ شأن صدوق پدر این است که نامه ای از امام عسکری(ع) برای ایشان وارد شده که تعبیرات جالبی دارد و متن آن اینست: «یا شیخی و معتمدی و فقیهی ابوالحسن وفقک الله لمرضاته».
و مرحوم صدوق اولین فردی است که در حدیث ابتکار طرح اسانید را به خرج داده و جمع بین نظایر نموده و به خبر با ذکر قرینه اتیان فرموده و سایر خدمات در عرصهی اخبار ائمه(ع).
مرحوم ایشان در سال 328 یا 329 در قم وفات نموده و در محله ی چهارمردان دفن شده و بر آن قبّه ای تعمیر شده در جوار مسجد امام سجاد(ع) که معروف است به علی بن بابویه و مزار ایشان مطاف دائمی مؤمنین بوده محل مباحثه ی محصلین است و صدوق پسر نیز در تهران در محله ی ناروندی قبّه و بارگاه داشته به ابن بابویه معروف است که در ناحیه ی شمال شاه عبدالعظیم حسنی قرار دارد، قدس سرهما و طاب مثواهما.
***