درس 47:
سه شنبه 10/11/1402 هـ.ش مطابق با 18/ رجب/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
تفصّی از اشکال تبدّل
از اشکال تبدّل قسم اوّل که وضع و موضوع له خاصّان بود چنین تفصّی شده که خروج از اشکال یا تفصّی از آن ممکن نیست مگر اینکه گفته شود: الوضع و الاعلام شخصیة عام و الموضوع له ایضاً عام در اینصورت خلاصی از اشکال متصوّر است زیرا: خاص بودن وضع و موضوع له را در این صورت نپذیرفته ایم به جهت اینکه ملحوظ در زید ماهیّت کلیّه است، ماهیّتی که در خارج منحصر است به فرد واحد و لفظ زید در برابر او وضع شده و زید مصداق خارجی او گفته می شود که آن ماهیّت کلیّه در او انحصار یافته و در چنین جایی موضوع شباهت پیدا می کند به ذات واجب الوجود که جامع صفات کمال است و مفهوم آن کلّی امّا در خارج منحصر است به فرد واحد که الله متعال باشد.
یا اینکه بگوییم: وضع و موضوع له در اعلام شخصیه کلاهما خاصّان و امّا در این صورت کلمه ی خاص از نظر مفهوم توسعه دارد به این معنی که مفهوم خاص مقیّد به خاص ذهنی تنها یا مقیّد به خاص خارجی تنها نباشد بلکه این معنی خاص کلّی باشد که بر این فرد خارجی انطباق پیدا کرده
یا اینکه بگوییم این اشکال در اعلام شخصیّه در حقیقت اشکال در مثال است و مناقشه در مثال از دأب محصّل نیست چه رسد از دأب محقق.
انصاف: اینست که اشکال سرجایش باقی است و مجموع تفصّی ها ورود ندارد.
***