(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 77:
یکشنبه 24/2/1403 هـ.ش مطابق با 3/ ذی القعده/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
حالت ثالثه:
سهم اقارب ابّ است و آن سدس اصل فریضه است زیرا: جدّ و اخّ سهم شان دو برابر سهم جدّه و اخت است و لکن سهم هر یک اقارب ابّ و اقارب امّ کسر می شود از تعداد سهام شان زیرا نقص بر آنها وارد می شود چون مازاد نیز از آنهاست، بنابراین برای استخراج مخرج مشترک اعداد متداخله طرح می گردد و این اعداد یک است و دو که در چهار و شش داخل می باشند، علی هذا اکتفاء می شود در عدد چهار و عدد شش و این دو عدد توافق دارند در عدد دو به جهت اینکه هردو عدد که شش و چهار باشد بر دو قابل تقسیم اند بطور مساوی بنابراین نصف احدهما در دیگری ضرب می شود یعنی عدد دو که نصف چهار است در شش ضرب می شود و عدد سه که نصف شش است در چهار ضرب می شود و حاصل ضرب دوازده می شود و این دوازده در اصل فریضه که شش باشد ضرب می شود و حاصل ضرب به هفتاد و دو (72) می رسد.
در این هنگام سهم زوج سی و شش (36) است که نصف ترکه باشد و ترکه هفتاد و دو (72) می باشد چنانکه روشن شد و سهم اقارب امّ ثلث است که بیست و چهار (24) می شود از مجموع ترکه و باقیمانده که سدس باشد در اینجا دوازده (12) سهم است از مجموع ترکه که این سهم، سهم اقارب ابّ است. بنابراین هر یکی از جدّ و اخّ چهار سهم می گیرد از دوازده (12) سهم زیرا نقص و کسر بر اینها وارد می شود چنانکه مازاد نیز بر اینها رد می گردد و هر یک از جدّه و اخت دو سهم می گیرد از دوازده (12) که هشت (8) باشد، این بود صورت حساب حالت ثالثه.
***