(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 74:
سه شنبه 18/2/1403 هـ.ش مطابق با 28/ شوال/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شهید در مسئله تاسعه چنین فرموده:
«التاسعة: الجدّ و ان علا یقاسم الأخوة، و ابن الأخ و ان نزل یقاسم الأجداد و انّما یمنع جدّ الادنی الجدّ الاعلی و یمنع الأخ ابن الأخ و یمنع ابن الأخ ابن ابنه و علی هذا»
صور مسئله تاسعه
این مسئله دو صورت دارد که به ترتیب یادآور می شویم:
صورت اولی:
صورت اجتماع جدّ متوفّی است هرچند بالا برود با اخوه و اخوات برای متوفّی بنابراین ترکه بین شان در عرض واحد تقسیم می شود و دور بودن جدّ اعلی بالنسبة به جدّ ادنی مانع نمی شود بخاطر اینکه رتبه اجداد با رتبه اخوه و اخوات مساوی است و اطلاق صدق می کند بر اعلی همان گونه که صدق می کند بر ادنی بدون اینکه فرقی موجود باشد و این اطلاق از نصوص باب به دست می آید.
صورت ثانیه:
صورت اجتماع ابن اخّ است و ان نزل با اجداد قریب برای متوفّی در این صورت نیز ترکه بین شان تقسیم می شود هرچند که اخوه بر اولادشان تقدّم دارند ولی رتبه شان باهم مساوی است و دلیل این تقسیم همان دلیل قبلی است که در صورت اولی تذکّر داده شد.
صورت ثانیه سه حالت دارد که به ترتیب یادآور می شویم:
حالت اولی:
اینست که جدّ ادنی مانع می شود میراث جدّ اعلی را هرچند که جدّ ادنی امّی باشد و جدّ اعلی ابّی و لکن منع نمی کند ارث اولاد اخوه را بطور مطلق ابّی باشند یا امّی و همچنان منع می کند هر طبقه اجداد طبقه اعلی را و لکن اخوه منع نمی کنند ارث اجداد را.
حالت ثانیه:
اینست که اخّ منع می کند هرچند که امّی باشد و همچنان اخت منع می کند هرچند که امّی باشد ارث ابن الاخ را هرچند که ابّی باشند به جهت اینکه قریب مانع بعید است.
***