(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 72:
یکشنبه 16/2/1403 هـ.ش مطابق با 26/ شوال/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
حالات سبعه صورت ثانیه
حالت اولی: جاییست که در طرف امّ، اخ و جد باشد بجای اربعه نفرات و در طرف ابّ همچنان اخ و جد باشد، در چنین حالتی کما فی السابق ترکه تقسیم می شود طوری که ثلث مال اقربای امّ است و ثلثان مال اقربای ابّ و حاصل ضرب سه در دو شش می شود که مخرج مشترک است، بنابراین ترکه شش تقسیم می شود چهار قسمت آن مال اقربای ابّ است و دو قسمتش مال اقربای امّ.
و بنحو دیگر نیز تقسیم می شود و آن اینکه: هشت سهم از دوازده سهم مال اقربای ابّ است و چهار سهم از دوازده سهم مال اقربای امّ که این دوازده حاصل ضرب دو در شش می باشد.
حالت ثانیه: جاییست که از طرف امّ، جد و جدّه باشد و از طرف ابّ، اجداد و اخوه که هردو متعدّدند یعنی جد و جدّه و اخ و اخت، در این حالت ثلث مال اقربای امّ است و بقیه مال اقربای ابّ که بین شان بالتفاوت تقسیم می شود و ذکر دو برابر انثی سهم می گیرد.
حالت ثالثه: جاییست که از طرف امّ، جدّه باشد و از طرف ابّ، جدّ و اخ. در این حالت ثلث مال جدّه امّی است و ثلثان مال جدّ ابّی و اخ ابّی و بین شان بالتساوی تقسیم می شود که نصف مال جدّ شود و نصف مال اخ و در نتیجه سهم هرکدام از سه وارث ثلث ترکه است.
حالت رابعه: جاییست که از طرف ابّ، جدّه باشد بجای جدّ و اخ و از طرف امّ مثل حالت ثالثه جدّه ی تنها باشد، در این حالت همچنان ثلث مال جدّه ی امّی است و ثلثان مال جدّه ابّی و اخِ ابّی که مثل سابق سه سهم مال اقربای امّی است و شش سهم مال اقربای ابّی زیرا: کل اسهام 9 سهم است که از ضرب سه در سه حاصل می شود.
حالت خامسه: جاییست که در فرض مسئله شخص متوفّی اختِ ابّی دارد بجای اخِ ابّی، در این حالت نیز ثلث مال اقربای امّی است و ثلثان مال اقربای ابّی که در اینجا اقربای ابّی اخت است بجای اخ.
***