(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 70:
چهارشنبه 12/2/1403 هـ.ش مطابق با 22/ شوال/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شهید در مسئله هفتم می فرماید:
«السابعة: تقوم کلالة الأبّ مقام کلالة الأبوین عند عدمهم فی کل موضع»
صور مسئله سابعه
مسئله هفتم دو صورت دارد که به ترتیب یادآور می شویم:
صورت اولی: صورت اجتماع کلاله ی ابّی با کلاله ی امّی می باشد، بنابراین مازاد بر سدس در این صورت جایی که کلاله ی امّی شخص واحد است یا مازاد بر ثلث زمانی که کلاله ی امّی متعدّدند بر کلاله ابّی رد می شود و کلاله چنانچه شناختیم اخت و اخواتاند ابّی باشد یا امّی فرقی نمی کند.
صورت ثانیه: صورت اجتماع کلاله ابّی با اجداد است، بنابراین ترکه تقسیم می شود بین همه بالتساوی زمانی که ابویین باشند، بنابراین برادر ابّی با جدّ ابّی سهم مساوی می برند کما اینکه با خواهر ابویین سهم مساوی دارند و امّا زمانی که امیّین باشند ثلث بینشان بالتساوی تقسیم می شوند مثل جایی که جدوده امّی با اخوه باشد سهم اجداد امّی ثلث مال است و سهم اخوه ابّی ثلثین مال کما اینکه اخوه ابوینی دو ثلث می برد زمانی که با اجداد امّی جمع شوند.
ثمّ: پوشیده نماند که اعطا بر کلاله ابّی از باب استحقاق است و سهم معیّن ندارد کما اینکه کلاله ابوینی سهم معیّن نداشتند الّا زمانی که کلاله ابّی اخت باشد نصف مال اوست در صورت انفراد و ثلثان مال آنهاست در صورت تعدّد.
بازهم پوشیده نماند که سهم اجداد ابوینی بالفرض است نه بالقرابة فلذا باقی به آنها رد می شود و باقیمانده یا نصف است در صورت انفراد کما عرفت و یا ثلث است در صورت تعدّد و سایر احکام کلاله ابوینی در کلاله ابّی جاری می شود چنانچه در مسئله مطرح شد یعنی کلاله ابّی مقام کلاله ابوینی را اقامه می کند.
***