(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 53:
چهارشنبه 18/11/1402 هـ.ش مطابق با 26/ رجب/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
و امّا وصیّت نافذه مثل زمانیکه اقل از ثلث باشد و به عین مخصوص تعلّق نگرفته باشد از حبوه خارج است و کفن واجب و ما فی معناه که سائر لوازم تجهیزات باشد همچنان خارج حبوه است و آنچه در دین ذکر شد که گفته شد ارث مؤخر از دین است حبوه نیز مؤخر از وصیّت است ولو اینکه وصیّت نافذه باشد و همچنان مؤخّر از کفن و سائر تجهیزات واجب است.
منع محبوّ از مقابله
ولد اکبر که محبوّ گفته می شود از مقابله ی سه چیز ممنوع است: یکی دین است و دوّم وصیّت نافذه و سوّم کفن و تجهیزات واجبه به دلیل اطلاق ادلّه ی حبوه و به دلیل وجود فتوا به ثبوت حبوه مطلقا بدون قید و خلوّ ذمه ی میّت از دین یا از وصیّت یا از کفن واجب در حالیکه میّت بنابر غالب یا اغلب ذمه اش از این سه چیز خالی نیست فلذا عدم تعرّض فتوا و ادلّه ی حبوه این سه چیز را دلیل به عدم تقیّد به اینها است.
و آنچه که موافق اصول شرعیه است بطلان است در مقابله ی این سه چیز و این اختیار شهید ثانی است بعد از رد ایشان در گذشته و لکن نظر مرحوم ایشان در آنجا اطلاق ادلّه است و استبعاد عقلی و در این مورد نظر ایشان مقتضای اصول اولیّه ی شرعیه است که اقتضا می کند ارث مطلق را حبوه باشد یا غیرش فرق نمی کند که به درستی حبوه بعد از این مذکورات است زیرا: واجب مالی بر غیرش مقدّم است هرچه که باشد و ولد محبوّ مختص به حبوه است و دین و وصیّت و کفن از اصل ترکه خارج می شود و نسبت ورثه در قبال اینها یکسان است.
***