(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 28:
چهارشنبه 13/10/1402 هـ.ش مطابق با 20/جمادی الثانی/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
ادلّه ی خاصّه بر بطلان عول
عول نزد فقهای امامیه باطل است به اجماع ائمه ی اهلبیت(ع) که فرموده اند: «لا عول فی الفرائض» و روایات در این مورد متظافرند:
منها: خبر ابی بصیر است از امام باقر(ع) که نصش چنین است:
«انّ امیر المؤمنین علیه السلام کان یقول: انّ الّذی احصی رمل عالج یعلم انّ السهام لا تعول علی ستّة لو یبصرون وجوهها لم تجز ستّة[1]».
و منها: خبر ابیبکر الحضرمی است از امام صادق(ع) که نصش چنین است:
«کان ابن عباس یقول: انّ الّذی یحصی رمل عالج لیعلم انّ السهام لا تعول من ستّة فمن شاء لاعنته عند الحجر انّ السّهام لا تعول من ستّة[2]».
و منها: خبر ابن مسلم است از امام باقر(ع) که نصش چنین است:
«قال: اقرأنی ابوجعفر علیه السلام صحیفة کتاب الفرائض الّتی هی املاء رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم و خطّ علی علیه السلام بیده فاذاً فیها: انّ السّهام لا تعول[3]».
و منها: خبر ابن ابی عمیر است از امام صادق(ع) که علّت سهام ستّه را در این خبر روشن فرموده و نصش چنین است: «عن ابی عبدالله علیه السلام قال: سهام المواریث من ستّتة اسهم لا تزید علیها، فقیل له: یابن رسول الله و لِمَ صارت ستّتة اسهم؟ قال: لانّ الانسان خلق من ستّتة اشیاء وهو قول الله تعالی عزّوجلّ: لقد خلقنا الانسان من سلالة من طین، ثمّ جعلناه نطفة فی قرار مکین، ثمّ خلقنا النّطفة علقة، فخلقنا العلقة مضغة، فخلقنا المضغة عظاماً، فکسون العظام لحماً…(مؤمنون/14-12)[4]».
***
(1) الوسائل، ج17، باب 6 از ابواب موجبات ارث، ح14، ص424. وسائل جدید، ج26، ص75.
(2) الوسائل، ج17، باب 6 از ابواب موجبات ارث، ح12، ص423. وسائل جدید، ج26، ص74.
(3) الوسائل، ج17، باب 6 از ابواب موجبات ارث، ح11، ص423. وسائل جدید، ج26، ص74.
(4) الوسائل، ج17، باب 6 از ابواب موجبات ارث، ح13، ص424. وسائل جدید، ج26، ص75.