درس 24:
چهارشنبه 5/2/1403 هـ.ش مطابق با 15/ شوال/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
قسم ششم: حدیث مقلوب است
حدیث مقلوب حدیثی است که قلب در آن ایجاد شده عمداً یا سهواً و این قلب یا در سند است ویا در متن، قلب در سند مثالش جایی است که: عوض احمد بن محمّد بن عیسی، محمد بن احمد بن عیسی آمده باشد یا اینکه محمد بن احمد بن یحیی ذکر شده باشد و قلب در متن مثالش جایی است که: شمال ذکر شده باشد بجای یمین و قلب بیشتر در اسناد تهذیب واقع شده.
قسم هفتم: حدیث شاذ است
حدیث شاذ حدیثی است که راوی معتبر و مقبول آن را نقل کرده باشد و لکن محتوای حدیث مقابل مشهور باشد و حدیث شاذ را حدیث نادر نیز می گویند.
قسم هشتم: حدیث منکَر است
حدیث منکر حدیثی است که راوی آن غیر معتبر است و ضعف در آن دیده می شود علاوه ی اینکه محتوای حدیث با حدیث موثق و دقیق مخالف است.
قسم نهم: حدیث متروک است
حدیث متروک حدیثی است که راوی آن متهم است به فسق و کذب در کلام هرچند که کذبش در حدیث ثابت نباشد و لکن خیالات باطله بر این راوی غلبه داشته باشد و این حدیث غیر از این طریق، طریق دیگری نداشته باشد.
قسم دهم: حدیث موقوف است
حدیث موقوف حدیثی است که فعل و قول یا تقریری از صحابی رسول حکایت شده باشد و لکن معلوم نباشد که آن فعل یا آن قول یا تقریر از رسول خدا(ص) است.
قسم یازدهم: حدیث مجهول است
حدیث مجهول حدیثی است که در سند آن اشخاص معنون در رجال قرار داشته باشد و لکن نسبش مجهول باشد و یا اینکه همچو شخصی نامش در رجال نیامده باشد.
قسم دوازدهم: حدیث مضمر است
حدیث مضمر حدیثی است که به مروی عنه توسط ضمیر اشاره شده و در حقیقت مروی عنه معلوم نباشد مثلاً گفته باشد: «سمعته» یا گفته باشد «سألته» یا گفته باشد «قلت له» یا گفته باشد «قلت عنه».
قسم سیزدهم: حدیث مرسل است
حدیث مرسل حدیثی است که کل راوی هایش حذف شده باشد یا بعضی راوی هایش، و این حذف چه از باب عمد باشد یا از باب سهو و یا از باب نسیان فرقی نمی کند یا اینکه حدیث را تابعی نقل کرده باشد از نبی(ص) بدون ذکر واسطه.
***