درس 2:
چهارشنبه 8/9/1402 هـ.ش مطابق با 15/جمادی الاولی/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
موضوع درایه و مسائل آن
موضوع درایه «حدیث» است مانند موضوع رجال و لکن حیث در درایه «احوال نفس حدیث» است و در رجال «احوال نفس راوی» که در نتیجه با «حیثیّت» رجال و درایه از یکدیگر متمایز شده جدا می گردند و لکن از حیث موضوع اشتراک داشته متحدّ می مانند.
به عبارت دوّم: درایه و رجال دو ستاره اند در آسمان حدیث و دو قمراند در فلک واحد و همان گونه که اتحاد موضوعی دارند، اتحاد در غرض نیز دارند که عبارت باشند از خدمت در حدیث، متناً و سنداً و با متن یا سند هر کدام از دیگری جدا می شود.
و به عبارت ثالثه: موضوع علم درایه نفس «حدیث» است چنانکه الان شناختیم و موضوع علم رجال نفس «محدّث» است و اشتراک در موضوع مانند اشتراک در غرض هر دو علم را متّحد و مشترک می سازد و اشتراک در جهت و غرض نقطه ی وصل هردو علم می باشد.
و اما «مسائل» علم درایه عبارت است از «عوارض موضوع» مانند: اضطراب و تقیّه که انشاءالله از مسائل این علم تا پایان بحث می کنیم و یا به عبارت روشن تر بحث از «احوال نفس حدیث» مسائل این علم است چنانکه بحث از احوال روّات و محدّثین مسائل علم رجال است.
***