درس 1:
سه شنبه 7/9/1402 هـ.ش مطابق با 14/جمادی الاولی/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
تعریف علم درایه
درایه علمی است که در آن از «احوال حدیث» بحث می شود نه از احوال روّات و با این قید از برادرش که علم رجال باشد جدا می شود چه اینکه در علم رجال از «احوال روّات» بحث می شود، یا به عبارت دیگر: با علم درایه «جهت» حدیث کشف می شود مثل تقیه و یا عدم آن، بنابر این موضوع درایه نفس حدیث است که «متن» آن باشد و موضوع رجال نفس راوی است که «سند» آن باشد تا اینکه اضطراب حدیث یا تناقض صدرش با ذیل یا غیر اینها از بقیه احوال حدیث توسط علم درایه روشن می گردد و کذب راوی یا فساد مذهب او و همچنان صدق راوی یا صلاح مذهب او با علم رجال روشن می شود.
اِعلم که حدیث بعد از کتاب منبع وثیق است در اسلام، زیرا: با حدیث آسیاب فقه و استنباط احکام می چرخد و عقائد، احکام، آداب و سنن مبتنی به حدیث می باشند، زیرا که حدیث در حقیقت تفسیر کتاب است به لسان نبی و اوصیای ایشان.
علی هذا آگاهی به حدیث و احوال آن ضروری می نماید مخصوصاً محصّلین خارج بدون اطّلاع به حدیث در کارشان مؤفّق نخواهد بود که در حقیقت آسیاب خارج با حدیث و روایت می چرخد و در قبال حدیث شناخت رجال نیز برای جماعت خارج خوان ضرور است، و هو واضح.
***