درس 121:
شنبه 16/1/1404 هـ.ش مطابق با 6/ شوال/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
رجال نوادر الحکمة
کتاب «نوادر الحکمة» از مؤلفات محمّد بن احمد بن یحیای بن عمران اشعری قمّی می باشد و این کتاب، کتاب بزرگ و حسن است که اوّلشان کتاب توحید قرار گرفته و آخرشان کتاب قضایا و احکام مطابق آنچه در رجال شیخ آمده[1].
و مرحوم نجاشی شخصیت مؤلف را چنین تعریف کرده:
«محمّد بن احمد بن یحیی الاشعری القمّی کان ثقة فی الحدیث الّا انّ اصحابنا قالوا: کان یروی عن الضعفاء و یعتمد المراسیل و لا یبالی عمن اخذ…[2]».
نتیجه این دو سخن این است که: هرکسی که محمّد بن احمد بن یحیی بدون واسطه در کتاب نوادر الحکمة اش از وی روایت کند ثقة می باشد یا اینکه موجب می شود ظن و اطمینان را به وثاقت مروی عنه زمانی که یکی از مستثنیات نباشد.
و امّا استثناء در کلام محمّد بن حسن بن ولید مکنّی به ابی جعفر مطرح شده و ابن ولید شیخ قمّی ها و فقیه آنان و وجه و مقدّم بر آنان است و در حق او ثقة عین گفته شده و ابن ولید در سال 343 هـ.ق از دنیا رفته، کسی که صدوق درباره ایشان می فرماید که: ابن ولید مورد اتکاء و اعتماد بوده تصحیح و تضعیفش دقیق است فلذا هرکسی را که ابن ولید تصحیح کند صحیح بوده و هرکه را تضعیف کند ضعیف است[3].
ایشان شیوخی را از مشایخ مؤلف نوادر الحکمة استثناء کرده که تعدادشان به 27 نفر میرسد و در فهرست مرحوم شیخ دو نفر دیگر نیز علاوه شده که جعفر بن محمّد کوفی باشد و هیثم بن عُدی و امّا مشایخ استثناء شده افراد زیر اند:
***
) من لا یحضره الفقیه، ج2، باب صوم التطوع و ثوابه من الایام المتفرقة فی ذیل حدیث 241.[3]