درس 245:
چهار‌شنبه 4/4/1404 هـ.ش مطابق با 29/ ذی‌الحجه/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
طایفه ی ثانیه آیاتی است که دلالت می کنند بر نفی مشیّت از عباد و اثبات می کند مشیّت را برای خدای متعال فقط مانند آیه سیام سوره مبارکه دهر که می فرماید:
«و ما تشاؤون الّا ان یشأ الله»
و فیه: جواب از این آیه ی شریفه همان جواب قبلی است که داده شد و آنجا گفته بودیم که مشیّت عباد با مشیّت الله متعال منافات ندارد بدلیل طولی بودن مشیّت عباد.
طایفه ی ثالثه آیاتی است که دلالت می کند بر نفی فعل از عباد و اثبات آن برای الله متعال مانند آیه ی 17 سوره مبارکه انفال که می فرماید:
«فلم تقتلوهم و لکن الله قتلهم».
و فیه: مراد از نفی افعال عباد در آیه نفی استقلالیت است بلکه عبادالله فاعل مختارند به نصرت خدای متعال و تأیید او یا به سبب ملائکه یا ایجاد رعب در دشمن که در برخی آیات مشاهده می کنیم.
طایفه ی رابعه آیاتی است که دلالت می کنند بر اینکه ایمان و عمل به جعل خدای متعال است و مساعدت او مانند: آیه 22 سوره مبارکه مجادله که می فرماید:
«اولئک کتب فی قلوبهم الایمان و ایّدهم بروح منه».
و فیه: ثبوت ایمان در قلب مؤمن به قرینه آیات سابقه به جهت حبّ و بغض است در قبال الله متعال و ایمان در حقیقت به منزله نتیجه ی اعمال اختیاریه است و نظیر حبّ و بغض که منتج به این نتیجه است تولّی و تبرّی می باشد.
***