fa-osoolدرس خارج فقه و اصول

درس 223:

چهار‌شنبه 31/2/1404 هـ.ش مطابق با 23/ ذی‌القعده/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).

تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول­ها.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.

جهت ثالثه در وجوب و ندب است

استدلال می کنند که امر بمادته ظاهر است در وجوب و منسبق است در آن و متبادر است از ماده طوری که در آیات چهار گانه مشاهده می کنیم و به ترتیب آیات را یادآور می شویم:

یک: آیه ای که در باب تحذیر آمده این است: «فلیحذر الذین یخالفون عن امره ان تصیبهم فتنة او یصیبهم عذاب الیم[1]».

دو: آیه ای که در باب توبیخ آمده این است: «ما منعک ان لا تسجد اذ امرتک[2]».

سه: آیه ای است در باب مدح آمده این است: «علیها ملائکة غلاظ شداد لا یعصون الله ما امرهم[3]».

چهار: آیه ای است که حکایت می کند از همسر عزیز مصر به این صورت: «و لان لم یفعل ما امره لیسجننّ و لیکوناً من الصغرین[4]».

پنج: حدیثی است از رسول گرامی در رابطه با مسواک به این صورت:

«لولا ان اشقّ علی امّتی لامرتهم بالسّواک[5]».

و غیر از این موارد از سایر ادلّه مثل قضیه ی بریره که دلالت می کند که لازم الحذر است و در امر توبیخ صحیح است و مخالفت آن عصیان به حساب می آید و امر به آن کلفت و مشقّت دارد یا اینکه وعد به سجن بر فرض مخالفت صورت می گیرد و لکن سخن در این است که منشأ این تبادر، انسباق یا ظهور عرفی می باشد یا لغوی و به تعبیر دیگر: آیا وجوب موضوع له امر است یا اینکه به مقدمات حکمت مطلق است که طلب باشد یا اینکه عقل حکم می کند به ملازمات مقارنه؟

***

[1]) نور/63.

[2]) اعراف/12.

[3]) تحریم/6.

[4]) یوسف/32.

[5]) الوسائل، ج2، کتاب طهارت، باب 3 از ابواب سواک، ح4. وسائل جدید، ص17.