درس 158:
یک شنبه 16/10/1403 هـ.ش مطابق با 5/ رجب/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
تنبیه رابعه: در مراد از صحّت است
در باب عبادات شناختیم که صحیح در آنجا به معنای تمامیّت اجزاء و شرایط است و انطباق مأمور به با مأتی به و امتثال از مکلّف طبق امر مولی به تمام اجزاء و شرایط تا اینکه موجب سقوط امر شده امتثال صورت بگیرد و بر چنین تکلیفی که امتثال، انطباق و تمامیّت صورت گرفته صحّت اطلاق می شود.
و امّا صحّت در معاملات چه بسا ممکن است گفته شود که در اینجا به معنای “صحّت شرعیّه” است که در این صورت چنین معنایی در مسمّی اخذ نمی شود و در موضوع امضاء شرعی مشاهده می شود مثل قول تعالی که فرموده: احلّ الله البیع و نظایرش زیرا: بیع امر عرفی عقلی است قبل از نزول وحی نه امر شرعیی که منزَل به وحی باشد.
و چه بسا ممکن است گفته شود که صحّت در معاملات به معنای “تمامیّت اجزاء و شرایط” است همان گونه که در عبادات بود و این معنی در جاهایی تصور می شود که شارع اقدس قید یا جزئی را علاوه کرده باشد مانند: عربیّت و ماضویّت در صیغه یا تقدم ایجاب بر قبول در نکاح یا بلوغ و تمیّز در متعاقدین فلذا در کل بیوع جاری نیست و در بیوع مقیّده و مشروطه این معنی جریان دارد که به مثابه یک از هزار است فلذا در کل بیوع و معاملات تطبیق نمی شود و سریان و جریان ندارد.
و چه بسا ممکن است گفته شود که صحّت در معاملات به معنای “صحّت عقلیهی عرفیه” است که ممضای شارع باشد و در موضوع اخذ شده باشد به حیث نام یا مسمی تا اینکه مبرز در خارج آن را معتبر دانسته ابراز نماید و عقلاء چنین اسمی را بپذیرد.
***