درس 135:
سه شنبه 13/9/1403 هـ.ش مطابق با 1/ جمادی الثانی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه میگردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
به عبارت سوّم:
صحّت به عبادتی گفته می شود که مأتی به با مأمور به انطباق داشته باشد و فساد عبارت است از عدم انطباق آن با این و عبادات امور اعتباریه بوده ملاکشان اعتبار معتبر است و معتبر شارع است و امر او و غیر از شارع و دستور او معتبر گفته نمی شود، علی هذا انطباق یا اخلاص و تعبّد معانی جوهری صحّت است و عدم آنها معانی جوهری فساد و جوهر در نهایت واحد است.
به عبارت چهارم:
تمامیت چنانکه آخوند فرمود معنی صحت است زیرا: اخلاص و تعبد روح عبادت است و تمام آن و سائر شروط و اجزاء به منزله پیکره عبادت است نه روح آن که در این تفسیر با معنی مرحوم مصنف از صحت مساعدت شده.
تصویر جامع نزد صحیحی
اصولی ها در تصویر جامع راههای مختلفی و مسالک عدیده ای را در پیش گرفته اند که به ترتیب یادآور می شویم:
مسلک اوّل: مسلک آخوند است
مرحوم آخوند جامعی را در عبادات صحیحه تصویر نموده و از اشکال مرحوم شیخ انصاری جواب داده و لکن تصویر جامع اعمی را با تمام وجوه خمسه شان قبول نکرده و بر همه آنان اشکال نموده که در کفایه مذکور است.
و امّا تصویر جامع خود مرحوم آخوند بنابر مسلک صحیحیها چنین است:
«منها: انّه لابدّ علی کلا القولین من قدر جامع فی البین کان هو المسمّی بلفظ کذا و لا اشکال فی وجوده بین الافراد الصحیحة و امکان الاشارة علیه بخواصها و آثارها فانّ الاشتراک فی الاثر کاشف عن الاشتراک فی جامع واحد یؤثر الکل فیه بذالک الجامع. فیصحّ تصویر المسمّی بلفظ الصلاة مثلاً بناهیة عن الفحشاء و ما هو معراج المؤمن و نحوهما[1]».
***
[1]) کافیة الاصول، ج1، ص36.