درس 126:
چهار‌شنبه 30/8/1403 هـ.ش مطابق با 18/ جمادی الاولی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مؤیدات قول مختار
سخن ما را کلام آیت الله سبحانی تأیید می نماید که فرموده: القرائن الموجودة فی القرآن و الحدیث و الادب العربی تثبت انّ هده الالفاظ کانت موضوعة لهذا المعانی قبل نزول الوحی علی النبی و انّه لیس فی الاسلام عبادة او معاملة کذالک(اللّهم الّا المتعة فقد کانت من ابتکارات الرسول بامر منه سبحانه علی قول) و هذا هو المختار[1].
و همچنان مرحوم امام نقل می کند که: «نعم، لا یبعد کون المتعة مخترعة لکنّها ایضاً نحو من النکاح و لیست ماهیة برأسها[2]».
و اما بیان مرحوم فاضل لنکرانی و بیان محقق نائیی که می فرماید: «الالفاظ المستعملة فی شرایع السابقة لم یکن المراد منها مراد الشرعیة[3]» تمامیت ندارد چنانکه کلام محاضرات تمام نیست آنجا که نوشته می کند: «انّ مجرد الثبوت هناک لا یلزم التسمیة بهذا الالفاظ الخاصة و لیس فی المقام الّا التعبیر عنها بهذا الالفاظ فی الکتاب العزیز و من الواضح انّه لا یدل علی وجود تلک الالفاظ فی شرائع السابقة کما هو الحال بالقیاس الی جمیع الحکایات و القصص القرآنیة التی کانت بالسریانیّة کما فی لغت عیسی او العبرانیة کما فی لغت موسی و من المعلوم انّ تلک المعانی کانت تعبّر عنها بالفاظ السریانیّة او عبرانیّة[4]»
زیرا: رسول خدا به این الفاظ تکلم کرده و قرآن سخن گفته بدون قرینه حالیه یا قرینه مقالیه که در اعراب وجود داشتند و اعراب نیز از کلام خدا و پیامبرش همین تعبیرات را می فهمیدند بدون اینکه تأملی داشته باشند یا قرینه ای نصب کنند، غایت الامر این الفاظ در این معانی می تواند حقایق عرفیه باشند نه حقایق شرعیه و نه حقایق متشرعه.
***
[1]) المحصول فی علم الاصول، ج1، ص143.
[2]) مناهج الوصول، ج1، ص138.
[3]) اجود التقریرات، ج1، ص34.
[4]) المحاضرات، ج1، ص138.