fa-feqhدرس خارج فقه و اصول

(شروع کتاب نکاح از متن لمعه شهید اوّل)

درس 3:

دو‌شنبه 15/2/1404 هـ.ش مطابق با 7/ ذی‌القعده/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).

تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول­ها.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.

حکم نکاح

حکم نکاح استحباب تأکیدی است چنانکه در متن می خوانیم و لکن نکاح تحت احکام خمسه داخل است نظیر: وجوب در جایی که ترک نکاح موجب وقوع در حرام شود یا خوفی در وقوع ایجاد گردد یا اینکه موجب عسر و حرج شدید باشد علی الاقل و نظیر: استحباب مثل جایی که از نکاح تمکّن داشته باشد و خوفی از وقوع در حرام نیز وجود نداشته باشد و نظیر: مباح در جایی که شخص همسر داشته باشد و نیازش مرتفع باشد و خوفی از وقوع در حرام موجود نباشد و نظیر: کراهت در جایی که نکاح با زانیه مطرح باشد و نظیر: حرمت در جایی که ضعف انتشار آلت داشته باشد یا مقطوع الذکر باشد.

مرحوم شهید ثانی در شرح استحباب نکاح تأکیدی چنین می نویسد:

«لمن یمکنه فعله و لا یخاف بترکه الوقوع فی محرّم و الّا وجب» که از این عبارت مرحوم شهید ثانی تمکّن مالی استفاده می­شود درحالی­که آیه صراحت دارد در فقر نیز آنجا که می­فرماید: «ان یکون فقراء یغنیهم الله من فضله و الله واسع علیم[1]».

و حکم استحباب اقلّ مراتب امر است، امری که در آیه آمده:

«و انکحوا الایامی… الآیة[2]»

حیث اینکه کلمه ی انکحوا کلمه ی امر است و امر ظهور دارد در وجوب در جایی که قرینه بر استحباب نباشد یا اجماع بر استحباب وجود نداشته باشد.

مرحوم شهید در ادامه چنین فرموده:

«و فضله مشهور محقق حتّی انّ المتزوّج یحرز نصف دینه و روی ثلثا دینه وهو من اعظم الفوائد بعد الاسلام».

***

[1]) النساء/3

[2]) نور/32.