(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس(191)، یک شنبه 24/1/1404 هـ.ش مطابق با 14/ شوال/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مثال توافق
و امّا مثال توافق:
با انکسار اکثر از فریق واحد در اجتماع شش زوجه و هشت اخوهی امّی و 10 اخوه ی ابّی قابل تصویر است و امّا تصویر شش زوجه در صورتی اتفاق می افتد که در مرض موت طلاقی صورت بگیرد و سپس ازدواجی همراه با دخول و پس از آن موت اتفاق بیفتد قبل از یکسال که در این صورت مطلقه نیز حکم زوجه را دارد در اینجا فریضه 12 است که مخرج ربع و ثلث باشد که از ضرب هردو 12 بدست می آید و فرض زوجات ربع است و فرض کلاله ی امّ ثلث بنابراین توافق عددشان به ثلث است زیرا: تعداد آنها شش نفرند بنابراین توافق در این میان بالمعنی الاعم است.
و برای کلاله ی امّی اربعه می باشد که ثلث فریضه است و عددشان به ربع توافق دارند هرچند که تعدادشان 8 نفرند و ربع مخرج مشترک و عاد لهما بحساب می آید بنابراین توافق در اینجا نیز بالمعنی الاعم است.
و برای کلاله ی ابّی خمسه است و عددشان عشرة و بین عدد و سهم شان توافق است که 5 باشد که همان عاد لهما یا مخرج مشترکه است و توافق در اینجا نیز مانند دو مثال پیش بالمعنی الاعم است، علی هذا هرکدام از زوجات و اخوه های امّی و ابّی به عدد دو برگشت دارند زیرا: عدد دو ثلث اوّل است که 6 باشد و ربع ثانی که 8 باشد و خمس ثالث که 10 باشد بنابراین در اینجا تماثل اعداد مشاهده می شود که هرگاه دو را ضرب هرکدام کنیم 12 می شود که اصل فریضه باشد امّا حاصل ضرب به 24 می رسد.
بنابراین کسیکه یک سهم می گیرد همان را ضرب دو می کنیم علی هذا زوجات ستّه می باشند سهم آنها ثلاثه است که همان را ضرب دو می کنیم تا شش را بدست بیاوریم و اخوه ی امّی 8 نفرند سهم شان اربعه می باشد که همان را ضرب دو می کنیم تا 8 را بدست بیاوریم و اخوه ی ابّی ده نفرند و سهم شان خمسه می باشند که همان را ضرب دو می کنیم تا ده را بدست دهد و هر سهم به قدر رؤوس تقسیم می شود و کسر و انکساری بوجود نمی آید و این است معنای تماثل و توافق.
***