(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 161:
یک شنبه 30/10/1403 هـ.ش مطابق با 19/ رجب/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شهید در مسئله ثالثه چنین فرموده:
«الثالثة: الحمل یورّث اذا انفصل حیّاً او تحرّک حرکة الاحیاء ثم مات».
حکم میراث حمل
حمل زمانی که زنده از مادر متولّد شود میراث داده می شود بنابراین تقلص اعتبار ندارد هرچند که طبیعی می باشد و همچنان خروج بعضی ولد درحالیکه میّت است اعتبار ندارد زیرا: انفصال حی بطور کامل نداشته و همچنان استهلال اعتبار ندارد که عبارت است از صوت اوّل کودک هنگام ولادت زیرا: ممکن است طفل اخرص باشد که در آن صورت صوتی ندارد و حتی گریه نمی تواند و لکن حرکتی که دلالت کند بر حیات در میراث بردن کفایت می کند و امّا آنچه که روایت شده و در آن روایت شنیدن صوت و صیحه شرط گردیده محمول بر تقیه است[1].
نعم: احتمالاتی که در مسئله ممکن است بطور عادی بدون خنثی مطرح باشد دو احتمال است که عبارت از انثی و ذکر باشد و امّا با خنثی به 10 احتمال و فروض می رسد که به ترتیب یادآور می شویم:
- ذکر واحد.
- انثی واحده.
- خنثی واحد.
- ذکران.
- انثیان.
- خنثیان.
- ذکر و انثی.
- ذکر و خنثی.
- انثی و خنثی.
- میّت.
و لکن آنچه که مشهور است بین فقهاء دو سهم ذکر برای جنین جدا می شود و لکن فروضات متصوّره از آنچه ذکر شد حکمش روشن است و امّا در عصر حاضر با وجود آزمایشگاه های علمی معطّلی معنی ندارد و بزودی تعداد حمل و کیفیّت آنها مشخّص می شود و به حکم آزمایشگاه بنظر این جانب می شود اتّکاء نمود و چنانچه اشتباه دستگاه بعداً آشکار شود تقسیم اوّل ملغی بوده از نو تقسیم می شود.
***
[1]) الوسائل، ج17، باب 7 از ابواب میراث خنثی و ما اشبهه، ح1 و 2، ص586. وسائل جدید، ج26، ص302.