درس 71:
سه شنبه 26/1/1404 هـ.ش مطابق با 16/ شوال/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
حول حدیث مقبول
حدیث مقبول حدیثی است که اصحاب به مضمون آن عمل کرده فتوا می دهند چون تلقی به قبول می نمایند و امّا وجه تلقی اصحاب به قبول وجود برخی ایرادات و اشکالات دفع شده در قبال بعضی روّات طریق مقبول است مانند: مقبوله ی عمر بن حنظله که این مقبوله در حل متخاصمین از اصحاب امامیه معروف است و مرحوم شیخ صدوق در من لا یحضر[1] و مرحوم شیخ طوسی در تهذیب[2] و مرحوم کلینی در کافی[3] و مرحوم حر عاملی در وسائل[4] آن را آوردهاند که متن حدیث اینست:
«محمّد بن یعقوب، عن محمّد بن یحیی، عن محمّد بن الحسین، عن محمّد بن عیسی، عن صفوان بن یحیی، عن داوود بن حصین، عن عمر بن حنظله، قال: سألت ابا عبدالله(ع) عن رجلین من اصحابنا بینهما منازعة فی دین او میراث فتحاکما الی السلطان و الی القضاة ان یحل ذالک… قال: الحکم ما حکم به اعدلهما و افقههما و اصدقهما فی الحدیث و اورعهما… قال: اذا کان ذالک ارجئه حتی تلقی امامک فانّ الوقوف عند الشبهات خیر من الاقتحام فی الهلکات».
این حدیث نزد اصحاب در باب قضاء تلقی به قبول شده برای اینکه اشکال و ایراد در بعضی روّات حدیث وجود دارد امّا دفع شده اند و لذا تلقّی به قبول گردیده و آن بعضی روّات یکی محمّد بن عیسی یقتینی می باشد که وی را ابن ولید شیخ قمّی ها تضعیف کرده و از رجال نوادر الحکمة استثناء نموده و در جمع 27 نفر قرار داده و لکن نزد مرحوم نجاشی وثاقتش ثابت شده که نجاشی در این باره فرموده: «لانّه کان علی ظاهر العدالة و الثقة…[5]».
***
[1]) من لا یحضر، ج2، ص5.
[2]) تهذیب، ج6، ح52، ص301.
[3]) کافی، ج1، ح10، ص67.
[4]) وسائل، ج18، باب9 از ابواب صفات قاضی، ح1، ص98، وسائل جدید، ج27، ص106.
[5]) رجال النجاشی، ج2، ص939.