درس 46:
چهارشنبه 23/8/1403 هـ.ش مطابق با 11/ جمادی الاولی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
و امّا تمیّزات مشترکات از دو طریق آسانتر میسر است، یکی: مراجعه به کتاب “معجم رجال الحدیث” تألیف سیّد ابوالقاسم خویی(ره) و دیگری: مراجعه به کتاب “تمیّز مشترکات” از مرحوم کاظمی و لکن طریقی که نزد ما بنظر می رسد کثرت تتبع در رجال و آگاهی از احوال آنها و تسلط در حدیث و اسناد بهتر خواهد بود زیرا: دو طریقی که یاد شد تقلیدی می باشد و طریق ما اجتهادی و استنباطی.
حدیث مزید
حدیث مزید به حدیثی گفته می شود که در آن حدیث زیادی وجود داشته باشد نسبت به حدیث برادرش و این زیادی یا در متن است و یا در سند مثل جایی که مشاهده می کنیم که در یک حدیث آمده:
«جُعلت لی الارض مسجداً و طهورا»
و در حدیث دیگر که برادر این حدیث گفته می شود با زیادی اینگونه آمده:
«جُعلت لی الارض مسجداً و ترابها طهورا»
که حدیث دوّم حدیث مزید گفته می شود به دلیل زیادی کلمه تراب در حدیث.
بنابراین در حدیث مزید هرگاه جمع عرفی ممکن باشد بین دو حدیث چنین حدیثی مقبول گفته می شود و هرگاه قابل جمع نباشد چنین حدیثی مردود است نزد بعضی رجالی ها و مقبول است نزد بعض دیگر و هرگاه زیادی در یک حدیث موجب ضدیّت و تقابل شود با حدیث دیگر در چنین جایی قاعده تعارض و ترجیح اعمال می شود، هذا.
***