درس 145:
سه شنبه 6/3/1404 هـ.ش مطابق با 29/ ذی‌القعدة/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
نعم: اگر جمیع احادیث کتاب شیخ مطابق باشد با احادیث کتاب معتبر چنین احادیثی مقبول اند چه فی نفسه ثقه باشد یا ضعیف فرقی نمی کند و بهمین خاطر استاد مرحوم صدوق که ابن ولید است راجع به محمّد بن اورمه که مطعون فیه به غلو می باشد گفته است:
«انّ کلّ ما کان فی کتبه ممّا وجد فی کتب الحسین بن سعید و غیره فانّه یعتمد علیه و یفتی به و کلّ ما تفرّد به لم یجز العمل علیه و لا یعتمد[1]».
مگر اینکه تحصیل این شرط قسماً در این اعصار و ازمان دشوار بوده ممکن نیست به جهت اندراس مصنّفات و اندراس اصول بعد از شیخ طوسی فلذا این کتاب ها بعد از جوامع ثانویه که کتب اربعه باشد مرغوبة عنها می باشد به جهت اینکه: به چنین کتاب هایی نیازمندی احساس نمی گردد و با وجود جوامع حدیثی ثانویه استنساخ این کتب نیز لازم نمی افتد مخصوصاً بعد از کلام شیخ که در آخر کتاب استبصار می فرماید:
«و ارجوا من الله تعالی ان تکون هذه الکتب الثلاثة(التهذیب و الاستبصار و النهایة) التی سهّل الله تعالی الفراغ منها لا یحتاج معها الی شیئ من الکتب و الاصول لانّ الکتاب الکبیر الموسوم بـ(تهذیب الاحکام) یشتمل علی جمیع احادیث الفقه المتفق علیه و المختلف فیه و کتاب النهایة یشتمل علی تجرید الفتاوی فی جمیع ابواب الفقه و ذکر جمیع ما روی فیه علی وجه یصغر حجمه و تکثر فائدته و یصلح للحفظ و هذا الکتاب یشتمل علی جمیع ما روی من الاخبار المختلفة و بیان وجه التأویل فیها و الجمع بینها[2]».
[1]) فهرس النجاشی، الرقم891.
[2]) الاستبصار، ج4، ص305.