درس 141:
دو‌شنبه 29/2/1404 هـ.ش مطابق با 21/ ذی‌القعدة/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
رقم سوّم اینست که:
آنچه ظاهر است از عبارت مرحوم محدّث نوری در مستمسک اینست که: ابن عقده کسی می باشد که روّات امام صادق(ع) را توثیق کرده آنجا که مرحوم شیخ راجع به ایشان می فرماید:
«الّذین وثّقهم ابن عقدة فانّه صنّف کتاباً فی خصوص رجاله و انهاهم الی اربعة آلاف و وثّق جمیعهم[1]».
این در حالی است که عبارات شیخ و نجاشی حاکی از عمل ابن عقده است که در آن هیچ اشاره ای به توثیق او وجود ندارد و آنچه که از عبارات این دو مرحوم در رجالشان و هم در فهرست آمده اینست که: ابن عقده اسماء روّات را جمع آوری کرده نه اینکه آنها را توثیق کرده باشد، بنابراین بحثی که مرحوم علامه نوری در توثیق ابن عقده مطرح کرده بود ساقط می شود و ابن عقده شخص زیدی بوده و این سوال در قبالش مطرح است که آیا توثیق ایشان حجت خواهد بود یا خیر و در این رابطه کلام را طولانی کرده که ذکرش در اینجا موجب اطاله است.
رقم چهارم اینست که:
مراجع تقلید معاصر هنگامی که از مشایخ شان خبری نقل می کند در اینکه مصدر اسامی این روّات از اصحاب امام ششم(ع) بخاطر توثیق ابن عقده باشد توقف می کنند و آن مصدر که توثیق را همراه دارد شیخ مفید(ره) است و امّا بقیه مطابعت ایشان را کرده و سخن ایشان را تأیید نموده مانند ابن شهر آشوب و فتّال و شاهد بر این تبعیّت اتحاد کثیری از عبارات فقهاء است در اینکه از مشایخ کسانی هستند که مرحوم مفید را تبعیّت کرده امّا بدون تصریح به توثیق.
***
[1]) الفهرست، ص52.