درس 140:
یک شنبه 28/2/1404 هـ.ش مطابق با 20/ ذی‌القعدة/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
رقم دوّم:
اینست که مرحوم محدث نوری از جانب مرحوم شیخ اعتذار جسته به اینکه آنچه را مرحوم شیخ در باب اصحاب امام ششم(ع) ساقط نموده از باب اشتباه بوده بین اصحاب باقر و صادق و اصحاب ابا ابراهیم موسی بن جعفر(علیهم السلام) به جهت اینکه بعضی از اصحاب امام صادق هم امام باقر و هم امام کاظم را درک کرده است و لکن اختصاص داده این روّات را به روّات عصر صادق همان گونه که ابن عقده مناط را قرار داده در هرکسی که از امام ششم روایت کرده یا از غیر امام ششم[1].
و لکن چنین اعتذاری موجّه نیست بدلیل اینکه ابو العباس بن عقده برای اصحاب هر امام قبل از امام ششم کتاب خاص تدوین کرده چنانکه مرحوم شیخ در فهرستش چنین آورده:
«وله کتاب من روی عن امیر المؤمنین و کتاب من روی عن الحسن و الحسین و کتاب من روی عن علی بن الحسین و کتاب من روی ابی جعفر محمّد بن علی و اخباره و کتاب من روی عن زید بن علی و مسنده کتاب الرجال وهو کتاب من روی عن جعفر بن محمّد[2]».
مع هذا چنین اعتذاری موجّه نمی باشد فلذا اگر ابوالعبّاس ابن عقده اکتفا کرده باشد در تألیف به ذکر خصوص اصحاب امام ششم(ع) ممکن است گفته شود که آنچه را که مرحوم شیخ ساقط کرده از اصحاب امام ششم(ع) همان ها را که 950 نفر است درج نموده در اصحاب دو امام باقر و کاظم (علیهما سلام) هرچند که در اصحاب امام کاظم(ع) کتاب خاصی تألیف نکرده.
[1]) مستدرک الوسائل، ج3، ص773.
[2]) الفهرست، ص52.