درس 136:
شنبه 20/2/1404 هـ.ش مطابق با 12/ ذی‌القعدة/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
و مثل این بیان را مرحوم شیخ در فهرستش آورده آنجا که می فرماید:
«له کتاب الرجال وهو کتاب من روی عن جعفر بن محمّد(ع)[1]»
و لکن در کلام مرحوم نجاشی و مرحوم شیخ(ره) توصیف به وثاقت وجود ندارد و علی کل تقدیر آنچه را که مرحوم شیخ مفید یادآور شده ناظر می باشد به اصحاب امام صادق(ع) که مرحوم شیخ و من تبع ایشان ذکر کرده مانند: ابن شهر آشوب و فتّال نیشابوری که این یادآوری گواهی حساب می شود بر وثاقت چهار هزار راوی از اصحاب امام ششم(ع).
این از یکسو و از سوی دیگر مرحوم شیخ اسامی این روّات را در رجال خودش همراه با غیر این اسامی استخراج نموده و در دیباچه ی رجالش چنین فرموده:
«و لم اجد لاصحابنا کتاباً جامعاً فی هذا المعنی ای ذکر اسماء الرجال الذین رووا عن النّبی(ص) و عن الائمة(ع) من بعده الی زمن القائم(عج) و من تأخره عنهم الّا مختصرات قد ذکر کل انسان منهم طرفاً الّا ما ذکره ابن عقدة و انّه قد بلغ الغایة فی ذالک و لم یذکر رجاله باقی الائمة(ع) و انا اذکر ما ذکره و اورد من بعد ذالک من لم یذکره[2]».
بنابراین با ملاحظه این دو امر این نتیجه به دست می آید که آنچه مرحوم شیخ از اسامی روّات امام ششم(ع) آورده همه شان ثقات می باشند البته حسب توثیق شیخ مفید و من تبع ایشان که امر دوّم بود و امّا در امر اوّل که فرمایش مرحوم نجاشی و شیخ طوسی باشد فقط متعرّض اسامی روّات بودند امّا توصیفی به ثقه بودن در بیان آن دو بزرگوار وجود نداشت.
***
[1]) فهرس النجاشی، الرقم233، ص94.
[2]) رجال الشیخ، ص2.