درس 72:
شنبه 19/8/1403 هـ.ش مطابق با 7/ جمادی الاولی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
توثیقات عامّه
توثیقات خاصّه را شناختیم که در آن وثاقت راوی معیّن یا روّات معیّنه به اثبات می رسید و اکنون توثیقات عامّه را آغاز می کنیم که در آن وثاقت جمع کثیری به اثبات می رسد و این بحث ضمن عناوین ده گانه بررسی می گردد و این عناوین بطور اجمال و تفصیل یادآوری می گردد و امّا شکل اجمالی آن بنحو زیر است:
عنوان اوّل: اصحاب اجماع است.
عنوان ثانی: مشایخ ثقات است.
عنوان ثالث: عصابه ای است که لا یروون الّا عن ثقة.
عنوان رابع: رجال اسانید کتاب نوادر الحکمة است.
عنوان خامس: رجال اسانید کامل الزیارة است.
عنوان سادس: رجال اسانید تفسیر قمّی است.
عنوان سابع: اصحاب امام صادق است در رجال شیخ.
عنوان ثامن: شیخ بودن اجازه است.
عنوان تاسع: وکالت داشتن از امام است.
عنوان عاشر: کثرت تخریج ثقه است از شخصی.
این بود اجمال یا فهرست عناوین دهگانه که هرکدام طریقی است بسوی توثیق عامّه در قبال جمع روّات و سپس تفصیل هرکدام را یکی پس از دیگری بحث می کنیم، علی هذا از عنوان اوّل آغاز می کنیم:
عنوان اوّل: اصحاب اجماع است
بحث از اصحاب اجماع از اهمّ مباحث علم رجال است که در این باره استاد ما آیت الله سبحانی(دام ظله) از مستدرک الوسائل محدّث نوری سخنی را اینگونه نقل می کند:
«انّه من مهمّات هذا الفن اذ علی بعض التقادیر تدخل آلاف من الاحادیث الخارجة عن حریم الصحّة الی حدودها او یجری علیها حکمها»
و برای تحقیق حال امور پنج گانه ای را پیش می کشیم:
امر اوّل: اصلی است که او را مرحوم کشّی نقل کرده.
امر دوّم: این است که اصحاب اجماع اصطلاح جدید است.
امر سوّم: در عدد اصحاب اجماع و ابیات سیّد بحر العلوم است.
امر چهارم: در حجیّت اجماع و کیفیّت تلقی اصحاب است از این بحث.
امر پنجم: در مفاد جمله: «تصحیح ما یصحّ عنهم» است.
***