دور دوّم دروس علم رجال حضرت آیت الله العظمی حاج واعظ زاده بهسودی(دام ظله)

درس 44:

شنبه 15/2/1403 هـ.ش مطابق با 25/ شوال/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت^(ع).

تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.

رقم اوّل: کشّی کیست و خصوصیات کتابش چیست؟

ایشان محمّد بن عمر بن عبدالعزیز معروف به کشّی به فتح کاف مطابق نقل فاضل بیرجندی می باشد که ایشان در کتابش بنام «مساحة الارض و البلدان و الاقالیم» به فتح کاف قرائت نموده و در بین رجالی ها معروف نیز به فتح است و امّا مرحوم نجاشی کشّی را به ضمّه قرائت کرده و لکن چنین قرائتی غیر معروف است و کش بلدی است از بلاد ماوراءالنهر که نزد عرب­ها همان جیحون سابق است و نزد فارسی زبان ها همان دریای آمو و مساحت کش سه فرسخ در سه فرسخ ذکر شده.

مرحوم کشّی معاصر مرحوم کلینی بوده و استادش مرحوم عیّاشی است و عیّاشی محمّد بن مسعود بن محمّد عباس اسلمی سمرقندی مکنّی به ابونصر و ملقّب به عیّاشی عینی از عیون شیعه و ثقه ای از ثقات طائفه است که مرحوم شیخ در قبال عیّاشی چنین فرموده:

«انّه ثقة، بصیر بالاخبار و الرّجال، حسن الاعتقاد، له کتاب الرجال»

و در جای دیگر فرموده است:

«انّه ثقة، بصیر بالرّجال و الاخبار، مستقیم المذهب[1]».

و کشّی کتابش به “معرفة الرجال” مسمّی شده و این کتاب اغلاطی داشته ولی مرحوم شیخ تنقیحش کرده و در جمله کتاب خودش که مسمّی به “اختیار الرجال” است قرار داده و این کتاب در هند و نجف اشرف به چاپ رسیده و امّا خصوصیات کتاب امور زیر اند:

1. در این کتاب روایاتی که راوی واحد داشته جمع آوری و تدوین شده.
2. روّات در این کتاب به حسب طبقات ترتیب شده که اصحاب نبی(ص) و اصحاب ائمه(ع) تا اصحاب امام عصر روحی فداه طبقه بندی شده و امّا به حسب حروف که حالا معمول شده ترتیب نیافته.
3. روّات در این کتاب از عامّه و خاصّه ذکر شده ولی مرحوم شیخ در کتاب تهذیبش روّات را تهذیب کرده یعنی که روّات عامّه را حذف نموده.

***

[1]) رجال شیخ، ص497.