fa-osoolدرس خارج فقه و اصول

درس 96:

چهار‌شنبه 18/7/1403 هـ.ش مطابق با 5/ ربیع الثانی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).

تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می­گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول­ها.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.

اشکال در جواب مرحوم آخوند(ره)

جوابی که مرحوم آخوند از اشکال ضمایر و اسما اشاره داده است تمام نیست و آن اینکه مبتدا شخص خارجی است و اشاره در ذهن حاضر است بنابراین مبتدا معهود می شود فلذا تمسکی به قلب صورت نمی گیرد و چنگی به دل نمی زند زیرا: مستلزم اجتماع خارجی با ذهنی می شود در حالیکه موصولات که بعضی مبهمات است اشاره از آن متبادر نیست چنانکه در این آیه شریفه می بینیم که فرموده است: «یسبح لله ما فی السماوات و ما فی الارض الملک القدوس العزیز الحکیم»[1] و آیه بعدی که می فرماید: «فای الفریقین احق بالامن ان کنتم تعلمون»[2] و آیه سوم که می فرماید: «ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم»[3].

و انچه که امام صادق علیه السلام فرموده در باب استصحاب چنین است: «من کان علی یقین فشک فلیمض علی یقینه» این نیز مثل آیات محل تبادر اشاره نیست. علی هذا انسب این است که نظریه مرحوم محقق اصفهانی اقرب به واقع است که مرحوم ایشان ضمایر و اسما اشاره را از نحو قضیه حینیه قرار داده مانند: حرکت حال مشی، بنابراین تقارن عملی با لفظ از نوع تقارن حرکت با مشی است.

***

[1]) الجمعه/ 1.

[2]) الانعام/ 81.

[3] ) الاسرا/ 9.