fa-feqhدرس خارج فقه و اصول

(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)

درس 173:

شنبه 20/11/1403 هـ.ش مطابق با 9/ شعبان/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).

تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول­ها.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.

قول سوّم:

قول فضل بن شاذان است و جماعتی نیز وی را همراهی کرده که از آن میان مرحوم مصنّف نیز در لمعه می باشد که می فرمایند: مجوس به نسب صحیح و فاسد میراث می برد و همچنان به سبب صحیح و لکن به سبب فاسد میراث نمی برد.

امّا سخن اوّل شان که توارث به نسب صحیح و فاسد باشد بخاطر این است که: مسلمین به نسب صحیح و فاسد میراث می برند آنجا که شبهه باشد و این شبهه در مجوس نیز وجود دارد.

و امّا سخن دوّم شان که عدم توارث به سبب فاسد باشد سه آیه قرآن کریم است که به ترتیب ذکر می کنیم:

یکی: آیه ی 49 سوره مبارکه مائده است که می فرماید:

«و انّ الحکم بینهم بما انزل الله»

و دیگری: آیه ی 29 سوره مبارکه کهف است که می فرماید:

«قل الحق من ربّکم»

و سوّمی: آیه ی 42 سوره مبارکه مائده است که می فرماید:

«و ان حکمت فاحکم بینهم بالقسط»

علی هذا شیئی از سبب فاسد نه ما انزل الله است و نه حق و نه قسط.

این قول نزد شهید ثانی نیز اقوی می باشد و ادله ی شان نیز نزد وی حجت است و همچنان احتجاج کرده به نفی فاسد مرحوم ابن ادریس که وی نیز همین ادله را پذیرفته درحالی­که فساد این سخن را در فاسد النسب شناختیم که از ناحیه ی شبهه بود و شبهه نزد مسلمین نیز نافذ بود.

و امّا اخبار شیخ از آن حیث که استدلال فرموده بر صحت نکاح مجوسی به سبب اخبار که عمده ترینش خبر سکونی می باشد ضعیف است زیرا: مرسله بوده مقطوعه می باشد و بقیه اخبار بر مطلوب شیخ نزد شهید ثانی قیام نمی توانند.

و لکن بنظر ما ضعف در قبال خبر سکونی قابل پذیرش نیست زیرا: نه ارسالی وجود دارد و نه قطعی چه اینکه مرحوم طوسی این خبر را نقل کرده درحالی­که مرسل نبوده سندش کامل است و آن سند عبارت از این است که:

محمّد بن حسن الطوسی باسناده عن محمّد بن احمد بن یحیی، عن بنان بن محمّد، عن ابیه، عن ابن المغیرة، عن السکونی، عن جعفر، عن ابیه علیهما سلام و همچنان مرحوم صدوق خبر سکونی را نقل کرده درحالی­که ایشان از کسانی است که مرسلش پذیرفته شده است چه رسد از مسندش در عین حالی که متن خبر اتقان دارد بنابراین اسناد ضعف از سوی شهید ثانی محکم نیست.

***