(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 163:
سه شنبه 2/11/1403 هـ.ش مطابق با 21/ رجب/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شهید در مسئله خامسه چنین فرموده:
«الخامسة: ولد الملاعنة ترثه امّه و ولده و زوجته علی ما سلف و مع عدمهم فلقرابة امّه بالسویّة و یترتّبون فیرثه الاقرب فالاقرب و یرث ایضاً قرابة امّه».
حکم ارث ولد ملاعنه
ولد ملاعنه وارثش مادر او می باشد نه پدرش زیرا: ولدیت را پدر نفی کرده در اثر لعان و همچنان ولدِ ولد و زوجه اش از او میراث می برند مطابق آنچه در موانع ارث خواندیم که ارث ابّ بر اثر لعان و انتفاء ولدیت منع شده و عکس آن نیز منع گردیده که عدم ارث ولد باشد از ابّ مگر اینکه پدر خودش را تکذیب کند که در آن صورت ولد از پدر ارث می برد بدون اینکه پدر از او ارث ببرد.
و امّا حکم ارث مادر و زوجه و فرزند ولد ملاعنه تصریحش در عبارت دیده نشد و ممکن است عبارت مصنّف در جمله “علی ما سلف” اشاره باشد به کیفیّت ارث این مذکورین به این معنی که میراث امّ و ولد و زوجه در حدی است که در بحث میراث امّهات و میراث اولاد و زوجات بطور تفصیل یادآوری شده.
و با نبود مادر و فرزند و همسر میراث ولد ملاعنه مال بستگان مادریاش می باشد و فرق بین ذکر و انثی در این صورت وجود ندارد و سهم هرکدام بالسویّه داده می شود مانند: خئوله و اولادشان و در باب ارث حسب قرب وارثین به مورّث ارث داده می شود که اقرب آنها مقدّم اند و پس از آن فالاقرب و به نوبت ثمّ الاقرب.
و همچنان ولد ملاعنه از بستگان مادریاش میراث می برد هرگاه در مرتبه اش باشد و امّا از بستگان پدری میراث نمی برد مگر اینکه آنها پدر بودن خودش را تکذیب کرده باشد و این فتوی یک قائل بیش ندارد و در موانع ارث در اوّل کتاب بطور مشروح خواندیم.
***