(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 156:
سه شنبه 18/10/1403 هـ.ش مطابق با 7/ رجب/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مسئله ای در وسیله
در وسیله ی مرحوم سیّد ابوالحسن اصفهانی مسئله ای مطرح شده که در لمعه وجود ندارد نه در متن آن و نه در شرحش و نص مسئله چنین است:
«لو فقدت علائم المخصوصة فان کانت فیه علائم خاصّة بالنساء کرؤیت الدم حسب ما تری النساء او خاصّة بالرجال کانبات اللحیة فان حصل منها الاطمینان یحکم بحسبه و الّا فهو مشکل».
و امّا مدرک این دو علامت یک روایت است در وسائل الشیعة و لکن مضاف بر این دو علامت، علامت دیگری نیز ذکر شده که عبارت از احتلام باشد و نص عبارت وسائل چنین است:
و قال العلّامة فی المختلف «قال ابن ابی عقیل: الخنثی عند آل الرسول(ص) ینظر فان کان هناک علامة یتبیّن بها الذکر من الانثی من بول او حیض او احتلام او لحیة او ما اشبه ذالک فانّه یورّث ذالک[1]».
و شاید جمله ما اشبه ذالک در حدیث منظورش ثدی باشد چنانکه در بعضی عبارات قدماء مشاهده می شود.
مسئله ای در منهاج
در منهاج مسئله ای وجود دارد که در لمعه وجود ندارد نه در متن آن و در شرحش و نفس مسئله چنین است:
«لو دخل الرجل علی الخنثی و الخنثی فی الانثی وجب الغسل علی الانثی دون الرجل و الخنثی».
این مسئله از مسائل مشکله است که در نزد خیلی از علمای منطقه قابل حل نبوده و روشن نشد امّا آنچه در ذهن بنده است از مرحوم ابوی و آنچه شاگردان شان نقل می کنند مسئله را اینگونه حل کرده و روشن ساخته که: وجه عدم وجوب غسل در رجل و خنثی و وجوب آن در انثی این است:
رجل آلتش را بر فرج خنثی که فرج اصلی نیست داخل کرده فلذا وجوب غسل بر فرج اصلی حقیقی است نه بر غیر اصلی و همچنان دخول خنثی ذکری که اصلی نیست در انثی موجب غسل نمی شود مثل اینکه ذکرش را در سوراخی وارد کرده باشد فلذا موجب غسل نیست
و امّا عدم وجوب غسل بر خنثی همین حکم را دارد که فرجین او هیچکدام اصلی نیست و وجوب غسل در دخول ذکر اصلی است نه غیر اصلی چنانکه اگر کسی ناخنش را در فرجی داخل کند موجب غسل نیست.
و امّا فتوای مرحوم صاحب کتاب به وجوب غسل برای انثی نزد این جانب وجهی ندارد زیرا: آلت خنثی اصلی نیست فلذا وجوب غسل بر انثی همچنان وجه ندارد مثلی که در رجل و خنثی وجه نداشت.
***
[1]) الوسائل، ج17، باب 1 از ابواب میراث خنثی و ما اشبهه، ح7، ص574. وسائل جدید، ج26، ص285.