(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 154:
یک شنبه 16/10/1403 هـ.ش مطابق با 5/ رجب/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
و زمانی که خنثی را انثی فرض کنیم مسئله فرض خمسه پیدا می کند و اربعة اخماس را اولاد حق می برد که 144 باشد از مجموع 180 و یک خمس را پدر حق می برد که مساوی می شود با 36.
و اگر خنثی را ذکر فرض کنیم مسئله صورت 18 گانه پیدا می کند که سهم ابّ سدس آن می شود از مجموع 180 که مساوی می شود با 30 و نصف مجموع ما للأب در هردو مسئله مساوی 33 میشود به این صورت:
به دلیل اینکه انثی بر تقدیر انوثیت خنثی دو خمس مال را می گیرد از مجموع 180 که مساوی می شود با 72 به این صورت:
و برای انثی بر تقدیر ذکوریت خنثی پنج سهم می رسد از 18 سهم و این خمسه از مجموع 180 مساوی 50 می شود به این صورت:
و مجموع ما للانثی در هردو مسئله مساوی می شود با 22 و خنثی از این میان 68 می گیرد به دلیل اینکه خنثی بر تقدیر انوثیتش دو خمس مال را می گیرد و این دو خمس از مجموع 180 مساوی 72 می شود به این صورت:
و برای خنثی بر تقدیر ذکوریتش 10 می رسد از 18 و این عشره از مجموع 180 مساوی 100 می شود به این صورت:
و مجموع ما للانثی در هردو مسئله مساوی 172 می شود که نصف آن 86 است به این صورت:
و امّا ردّ و مقدار آن بر احد ابوین فوق سدس است زمانی که خنثی را انثای حقیقی بدانیم در آن صورت مقدارش مناصفه می شود و در مثال اخیر و فرض خنثی را انثی شش زیاده بر سهم ابّ رد می شود، سهمی که مقدارش 30 بود و امّا بر تقدیر ذکوریت خنثی سهم ابّ همان 30 است بدون زیاده و 6 در اینجا ساقط می گردد.
سپس مقدار رد بعد از جمع دو مسئله و تنصیفش به مقدار ثلاثه برای ابّ بر تقدیری که ولد مشتبه باشد و ذکر فرض شود 30 است و برای ابّ بر تقدیری که ولد مشتبه انثی فرض شود 36 است و امّا بعد از اینکه ولد مشتبه باشد سهم ابّ 33 است که از این 33 سه سهم بالرّد است و 30 سهم بالفرض.
***