fa-feqhدرس خارج فقه و اصول

(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)

درس 151:

سه‌ شنبه 11/10/1403 هـ.ش مطابق با 29/ جمادی الثانی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).

تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول­ها.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.

زمانی که اصل مال منقسم شود بین بنت و ابّ ارباعاً توضیحش این است که سه قسمت مال بنت است و یک قسمت مال ابّ و این معنای ارباعاً است فلذا شهید ثانی می فرماید که: مسئله بر تقدیر انوثیت خنثی اربعه است و اربعه به نصف توافق دارد لذا واجب است که ضرب شود نصف احد عددین در نفس عدد دیگر و صورتش این است:

 

 

زیرا سه نصف شش است که آن را ضرب می کنیم به چهار که حاصلش 12 می شود چنانکه دانستیم و سپس در دو ضرب می کنیم که قاعده باب خنثی است که حاصلش 24 می شود و حاصلش این است:

 

 

بنابراین احد ابوین پنج می گیرد و خنثی 19 و دلیلش این است که اگر خنثی را ذکر فرض کنیم سهمش 20 است و سهم پدر چهار که همین چهار سدس کل مال است و زمانی که خنثی را انثی فرض کنیم سهم او 18 است که سه ربع کل مال است و سهم پدر 6 است که ربع کل مال است و در نتیجه مجموع سهم پدر در هردو فرض 10 می شود و صورتش این است:

 

و نصف ده پنج می شود که صورتش این است:

 

و مجموع سهم خنثی در هردو فرض 38 می­ شود که صورت حسابش این است:

 

و نصف 38 نوزده می شود که صورت حسابش این است:

 

 

***