(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 113:
یک شنبه 13/8/1403 هـ.ش مطابق با 1/ جمادی الاولی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
سوال ششم:
اینست که آیا خبر ابن اذینه در مورد زنها با سایر اخبار باب معارضه نخواهد کرد؟ آنجا که روایت کرده: «اذا کان لهنّ ولد اعطینّ من الرباع» و این خبر دوّمین خبر است که در مقام معارضه مثل خبر ابن ابی یعفور به مشاهده می رسد، بنابراین آیا ظاهر این دو خبر از ظواهر اخبار باب مقدّم خواهد شد یا خیر؟ و آیا ظاهر آیه با اخبار باب قید خواهد خورد یا خیر؟ درحالی که این دو خبر با ظاهر آیه موافقت دارند.
در این هنگام که سوالات شش گانه مطرح شد در قبال ارث زوجه آیا دفاع از سخن مشهور ممکن خواهد بود یا خیر؟ آنجا که در عبارت منهاج الصالحین چنین آمده: «یرث الزّوج من جمیع ما ترکته الزّوجة منقولاً و غیره ارضاً و غیرها و ترث الزّوجة ممّا ترکه الزّوج من المنقولات و السفن و الحیوانات و لا ترث من الارض لا عیناً و لا قیمتاً و ترث ممّا ثبت فیها من بناءٍ و اشجار و آلاتٍ و اخشاب و نحو ذالک و لکن للوارث دفع القیمة الیها و یجب علیها القبول و لا فرق فی الارض بین الخالیة و المشغولة بغرس او بناء او زرعٍ او غیرها[1]».
درحالی که این دو خبر وجود دارد در این باب و فتاوای جمع معتد به نیز وجود دارد مبتنی بر همین دو خبر مثل مرحوم شیخ در استبصار و ابن جنید و اسکافی و قاضی ابن برّاج و تهرانی از فقهاء معاصر که قبلاً خواندیم بنابراین هردو خبر معمول بهما و مفتی بهمای اصحاب واقع شده اند نه اینکه معرض عنهمای اصحاب باشند.
***
[1]) منهاج الصالحین، ج2، ص406.