(ادامه ی کتاب میراث، فصل دوّم، سهام مقدّره از متن لمعه شهید اوّل)
درس 88:
دوشنبه 14/3/1403 هـ.ش مطابق با 25/ ذی القعده/1445 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شهید در مسئله ثالثه چنین فرموده:
«الثالثة: الخال او الخالة او هما او الاخوال مع الانفراد المال بالسویة ولو تفرقوا سقط کلالة الابّ و کان لکلالة الام السدس ان کان واحداً و الثلث ان کان اکثر بالسویة و لکلالة الابّ الباقی».
صور مسئله ثالثه
مسئله ثالثه دو صورت دارد که به ترتیب می آوریم:
صورت اولی:
صورت وجود خال است یا وجود خاله یا وجود هردو یا اخوال و خالات با انفراد در اینصورت کل ترکه مال خال یا خاله است یا مال هردو می باشد یا مال اخوال و خالات بر سبیل اطلاق یعنی ابّی باشند یا امّی و یا ابوینی فرقی ندارند و مال بین هردو یا بین اخوال و خالات بالسویة تقسیم می شود.
صورت ثانیه:
صورت اجتماع خال و خاله است یا اخوال و خالات بدون انفراد بلکه با اختلاف و تفرق که در اینصورت کلاله ابّی به تنهایی ساقط می شود به سبب کلاله ابوینی و کلاله امّی چنانچه واحد باشد سدس می گیرد و اگر متعدد باشد ثلث می گیرند و بین شان بالسویة تقسیم می شود هرچند که در ذکورت و انوثت اختلاف داشته باشند و برای کلاله ابّ باقیمانده ترکه است که بین شان بالسویة تقسیم می شود مثل کلاله امّ و این تقسیم بالتساوی اظهر است به دلیل اینکه همه اینها در تقرّب به امّ اشتراک دارند.
و لکن مرحوم شیخ طوسی در کتاب خلاف از بعضی اصحاب شیعه قولی را نقل می کند که حسب آن قول تقسیم ترکه بین ذکر و انثی بالتفاوت است که در تفاوت نوعاً ذکر دوبرابر انثی سهم می گیرد و این قول، قول نادر است.
***