درس 39:
چهارشنبه 25/7/1403 هـ.ش مطابق با 12/ ربیع الثانی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
حول حدیث معلّق و مفرد
اقسام احادیث را نام بردیم و مسند و متصل و معنعن و مؤنّن و مرفوع و اقسامش را شناختیم و اکنون بقیه را به ترتیب بحث می کنیم:
حدیث معلّق
حدیث معلّق حدیثی است که از اوّل سندش یک راوی یا بیشتر حذف شده باشد و راوی دیگر نسبت روایت را به معصوم بدهد چنانکه شهید ثانی معلّق را چنین تعریف کرده: «او ان حذف من سلسلة و سقط من اولها و کان الساقط واحداً فصاعداً فمعلّق بصیغة اسم المفعول[1]» و مرحوم شیخ بهائی نیز همین تعریف را داشته می گوید: «او سقط من اولها فصاعداً فمعلّق[2]».
ثمّ:
به درستی راوی محذوف چنانچه معلوم و شناخته شده باشد حدیث صحیح است یا حسن و یا موثّق تحت شرائطی که هرکدام دارد و چنانچه راوی محذوف معلوم و شناخته شده نباشد چنین حدیثی به حدیث ضعیف ملحق می شود.
تعلیق در کافی شریف کمتر است از تعلیق در من لا یحضر و تهذیب و استبصار و لکن مرحوم صدوق و مرحوم طوسی رحمت الله علیهما در آخر کتاب هایش مشیخه ای را افزوده تا سند شناخته شود و حدیث از تعلیق خارج گردد، بنابراین با این کوشش تعلیق متن جبران شده چنانکه شهید ثانی نیز فرموده است: «و لا یخرج المعلّق عن الصحیح اذا عرف المحذوف من ثقة خصوصاً اذا کان العلم من جهة الرّاوی کقول الشیخ فی کتابیه و الصدوق فی الفقیه[3]».
***
[1]) الرّعایة فی علم الدرایة، ص101.
[2]) نهایة الدرایة، ص187.
[3]) الرّعایة فی علم الدرایة، ص101.