fa-derayaدرس خارج فقه و اصول

درس 39:

چهار­شنبه 25/7/1403 هـ.ش مطابق با 12/ ربیع الثانی/1446 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).

تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول­ها.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.

حول حدیث معلّق و مفرد

اقسام احادیث را نام بردیم و مسند و متصل و معنعن و مؤنّن و مرفوع و اقسامش را شناختیم و اکنون بقیه را به ترتیب بحث می کنیم:

حدیث معلّق

حدیث معلّق حدیثی است که از اوّل سندش یک راوی یا بیشتر حذف شده باشد و راوی دیگر نسبت روایت را به معصوم بدهد چنانکه شهید ثانی معلّق را چنین تعریف کرده: «او ان حذف من سلسلة و سقط من اولها و کان الساقط واحداً فصاعداً فمعلّق بصیغة اسم المفعول[1]» و مرحوم شیخ بهائی نیز همین تعریف را داشته می گوید: «او سقط من اولها فصاعداً فمعلّق[2]».

ثمّ:

به درستی راوی محذوف چنانچه معلوم و شناخته شده باشد حدیث صحیح است یا حسن و یا موثّق تحت شرائطی که هرکدام دارد و چنانچه راوی محذوف معلوم و شناخته شده نباشد چنین حدیثی به حدیث ضعیف ملحق می شود.

تعلیق در کافی شریف کمتر است از تعلیق در من لا یحضر و تهذیب و استبصار و لکن مرحوم صدوق و مرحوم طوسی رحمت الله علیهما در آخر کتاب هایش مشیخه ای را افزوده تا سند شناخته شود و حدیث از تعلیق خارج گردد، بنابراین با این کوشش تعلیق متن جبران شده چنانکه شهید ثانی نیز فرموده است: «و لا یخرج المعلّق عن الصحیح اذا عرف المحذوف من ثقة خصوصاً اذا کان العلم من جهة الرّاوی کقول الشیخ فی کتابیه و الصدوق فی الفقیه[3]».

***

[1]) الرّعایة فی علم الدرایة، ص101.

[2]) نهایة الدرایة، ص187.

[3]) الرّعایة فی علم الدرایة، ص101.