(شروع کتاب نکاح از متن لمعه شهید اوّل)
درس 77:
سه شنبه 13/8/1404 هـ.ش مطابق با 13/ جمادی الاولی/1447 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شهید در مسئله خامسه چنین فرموده:
«الخامسة: لا یزوّج الولی و الوکیل بدون مهر المثل و لا بالمجنون و لا بالخصی و لا یزوّج الولی الطفل بذات العیب فیتخیّر بعد الکمال».
تزویج ولی و وکیل
برای ولی جایز نیست که دختر صغیره اش را بدون مهر المثل به کسی به ازدواج دهد و برای وکیل نیز جایز نیست که دختر کبیره را بدون مهر المثل به نکاح دهد و همچنان جایز نیست که وی را به مجنون تزویج کند یا به خصی بدهد و یا به غیر خصی از کسانیکه یکی از عیوب موجب فسخ نکاح را دارا است مانند: سل الخصیتین او رضّهما یا به شخصی که جزام یا برص یا ضعف انتشار آلت دارد یعنی عیوبی که موجب فسخ شرعی است و این بود مسئله اولی.
و امّا مسئله ثانیه همچنان عدم جواز تزویج ولی است به طفل صغیرش همسر معیوب را؛ عیبی که موجب فسخ عقد باشد مانند: ذات قرن یا کسیکه اصلا فرج ندارد یا دیوانه است یا از بقیه عیوبی که در زنها موجب فسخ عقد است و چنانچه در هردو مسئله نکاح صورت دهد هرکدامش صاحب اختیار می باشد بعد از کمال و لکن در مسئله اولی اختیار در مهر باشد بنابر اصحّ قولین یا در اصل عقد باشد دو قول است:
قول اوّل این است که: تخییر در اصل عقد است عقدی که تراضی در آن موجود باشد و مشتمل باشد بر مهر مسمّی فلذا زمانیکه تراضی نباشد یا مهر مسمّی نباشد اصل عقد فسخ می شود.
قول دوّم این است که: تخییر در اصل عقد نبوده فقط از ناحیه مهر است و مهر در صحّت و فساد عقد دخالت ندارد.
قیل به اینکه: خیار بطور مطلق برای صغیره نیست نه در مهر و نه در عقد به جهت اینکه مادون مهر المثل اولی است از اینکه عقد بهم بخورد و این کار جایز است فلذا خیاری وجود ندارد در قبال مهر که در قبال عقد به طریق اولی خیاری نیست و بنابر قولی تأخیر در مهر تنها مهر المثل ثابت است و در اینکه ثبوت مهر المثل متوقف بر دخول باشد یا بدون قید ثابت شود بازهم دو قول است.
***