درس 96:
چهارشنبه 12/6/1404 هـ.ش مطابق با 10/ ربیع الاوّل/1447 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: نوشته معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قولها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شیخ بهاءالدین عاملی در شرح کتاب من لایحضر هنگام طرح قول مرحوم مصنّف می فرماید که مرحوم صدوق مرسلات را با نسبت جزمی به معصوم روایت می کند مثل اینجا که فرموده: قال الصادق(ع) «کل ماء طاهر حتی تعلم انّه قذر» که این حدیث مثل بقیه مرسلات در این کتاب زیاد است تا حدی که از ثلث احادیث کتاب تجاوز می کند و بایسته است که اعتماد بر این مراسل از اعتماد بر مسانید کمتر نباشد، مراسیلی که مفتی به اصحاب بوده حکم به صحّت آنها شده و اصحاب معتقدند که مرحوم صدوق بینه و بین الله نسبتها را بطور جزم به معصوم داده و لذا حرف وی حجت است
گروهی از اصولیین مرسل عدل واحد را از مسند مرحوم شیخ ترجیح می دهند به جهت اینکه هرگاه راوی عادل “قال” رسول الله بگوید مشعر است به اذعان مضمون خبر ازینکه بگوید “حدثنی” رسول الله که در حدثنی اذعان به خبر وجود ندارد و در قال اذعان به خبر وجود دارد.
مرحوم محقق داماد در رواشح در رد کسی که استدلال می کند بر حجیّت مراسیل بطور مطلق و می گوید که: اگر وسط ساقط شده نزد مرسِل عادل نباشد اسناد حدیث به معصوم داده نمی شود و چنین چیزی جواز ندارد و امّا مرحوم محقق در جوابش می فرماید که: این استدلال زمانی تمام است که ارسال به اسقاط رأساً باشد و به اسناد جزمی مثل جایی که شخص مرسل بگوید: قال النبی یا بگوید: قال الامام کذا و کذا و این قاله ها مثل قاله های مرحوم صدوق است در من لایحضر که می فرماید قال الصادق(ع): «الماء یطهِّر و لا یطهَّر» به جهت اینکه مفاد این سخن جزم است یا ظن به صدور حدیث از معصوم که در این صورت واجب است وسائط در ظن مرسل عدول باشند هرچند که حکم به اسناد ظنّی باشد بخاطر هدم جلالت و عدالت راوی ولو اینکه محذوف است.
***