(شروع کتاب نکاح از متن لمعه شهید اوّل)
درس 76:
دوشنبه 12/8/1404 هـ.ش مطابق با 12/ جمادی الاولی/1447 هـ.ق، کابل، حوزه علمیّه دارالمعارف اهلبیت(ع).
تذکّر: دروس معظّم له عربی بوده به شاگردان فارسی ارائه می گردد غیر از متون، احادیث و نقل و قول ها.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین، الصّلاة والسّلام علی خیر خلقه و اشرف بریّته ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین و صحبه المنتجبین لاسیّما بقیة الله فی الارضین روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
مرحوم شهید در مسئله رابعه چنین فرموده:
«الرابعة: لو اشتری العبد زوجته لسیّده فالنکاح باق و ان اشتراها لنفسه باذنه او ملّکه ایّاها فان قلنا بعدم ملکه فکالاوّل و ان حکمنا بملکه بطل العقد امّا المبعّض فانّه یبطل العقد قطعاً».
اشتراء عبد زوجهاش را
اگر عبد زوجه اش را که امه ی دیگری است برای آقایش خریداری کند نکاح عبد بر حال اوّلش باقی است هرچند که مولای او مالک زوجه شده به سبب اشتراء از جانب عبد و اشتراء سیّد یا مولی مانع از بقای نکاح عبد بر حال اوّلش نمی باشد و بضع حلال است برای عبد به سبب نکاح.
و چنانچه عبد زوجه اش را برای خودش بخرد به اذن مولی یا برای مولایش بخرد و لکن مولی به عبدش ببخشد مسئله در اینجا مبنایی می باشد:
اگر قائل شدیم به عدم ملکیت عبد نکاح وی بر حال اوّلش باقی است و لکن حلیّت وطی به سبب ملکیت است بنابراین زوجیت باقی هست امّا ملکیّت بایع انتقال پیدا کرده و مولی تغییر نموده زیرا ملکیّت و نکاح مانند قضیه ی منفصله ی حقیقیه است که نه جمع می شود و نه از احدی خالی می باشد
و اگر قائل شویم به ملکیّت عبد نکاح باطل است و امّا اباحه بضع زوجه به سبب ملکیّت است و وطی در هر دو صورت برای عبد حلال است یا بالملک یا بالعقد مثل جایی که حرّ زوجه امه اش را بخرد.
و امّا عبد مبعّض زمانی که زوجه اش را برای خودش بخرد عقد قطعاً باطل است زیرا بعض این عبد حر است و این شخص به اعتبار بعض حریّت مالک می شود و چون مالک می شود عقد باطل است و حلیّت بضع بخاطر ملکیت است نه بخاطر نکاح.
***